De Tweede Wereldoorlog en de wederopbouw van de haven

[[afbeelding:05_J853_T_5_4.JPG|thumb|500px|right|Het havencomplex breidde zich na de Tweede Wereldoorlog steeds verder westwaarts uit naar de zee.]]De [[Een nieuw banenstelsel voor Schiphol|'''Tweede Wereldoorlog''']] had op het eerste gezicht desastreuze gevolgen voor de haven. Het bombardement van de stad in mei 1940 werd vier jaar later, in september 1944, gevolgd door een grootschalige vernieling van kaden, gebouwen en overslagmaterieel, waardoor de haven opnieuw moest worden opgebouwd. Die opbouw kreeg echter een hoge prioriteit. De obstakels in het water werden verwijderd en de zeven kilometer vernielde kade (42% van het totaal) werd hersteld. Ook het [[Begrippenlijst#Arsenaal|arsenaal]] aan overslagmaterieel werd weer aangevuld.

Al in de oorlog was verder nagedacht over de uitbouw van de haveninfrastructuur en industrialisatie van de haven.[[Noten H5#5-11|^[11]]] In 1947 gaf de gemeente toestemming om het Botlekplan uit te voeren. In de jaren vijftig kwam de verhuur van terreinen op Botlek goed op gang, met name aan de chemische industrie. Daarom werden er nieuwe expansieplannen ontwikkeld, die uiteindelijk leidden tot de aanleg van Europoort; deze plannen werden in 1957 door de gemeenteraad geaccepteerd. Ook werd een net van pijpleidingen voor het transport van olie binnen de haven aangelegd, evenals een leiding naar het Duitse achterland. Aan het einde van 1960 liep de eerste tanker Europoort binnen en in 1962 mocht Rotterdam zich door de snel groeiende olie-overslag de grootste haven van de wereld noemen. Europoort omvatte vijf nieuwe petroleumhavens; later werd ook nog de Maasvlakte aangelegd.