Noten TIN20-3-H9
Van Techniek in Nederland
| Regel 11: | Regel 11: | ||
*<div id=9-7>[7] In de berg snacks (559 miljoen kilo) die Nederlanders in 1998 consumeerden, vormden biskwie, banket en koek met 278,9 miljoen kilo de hoofdmoot; ‘Snoepen, snacken en stemmingen’, Eindhovens Dagblad van 27-11-1999; De Wolf, ‘Grazer verruilt koek en snoep voor hartig tussendoortje', 23.</div> | *<div id=9-7>[7] In de berg snacks (559 miljoen kilo) die Nederlanders in 1998 consumeerden, vormden biskwie, banket en koek met 278,9 miljoen kilo de hoofdmoot; ‘Snoepen, snacken en stemmingen’, Eindhovens Dagblad van 27-11-1999; De Wolf, ‘Grazer verruilt koek en snoep voor hartig tussendoortje', 23.</div> | ||
*<div id=9-8>[8] Van der Veer, Survey Snacks, 8.</div> | *<div id=9-8>[8] Van der Veer, Survey Snacks, 8.</div> | ||
| − | *<div id=9-9>[9] G.J.P.M. de Bekker, General Biscuits Nederland, op het | + | *<div id=9-9>[9] G.J.P.M. de Bekker, General Biscuits Nederland, op het congres 'Trends in Voeding. Gemak siert de voeding: convenience, consumentengedrag en technologie' van de Nederlandse Vereniging voor Voedingsleer en Levensmiddelentechnologie (NVVL) op 15 april 1999 te Ede; 'Snoepen, snacken en stemmingen', Eindhovens Dagblad van 27 november 1999.</div> |
*<div id=9-10>[10] Gebaseerd op: Alec Shuldener, ‘From automatic restaurants to automatieks: a comparison of the American and Dutch uses of the automat’, paper gepresenteerd tijdens de SHOT (Society for the History of Technology) conferentie in oktober 1998; U. Zuiderveld, Snelle hap. De geschiedenis van de Nederlandse cafetaria- en fastfoodsector (Doetinchem 1995) 25-28, 51-56.</div> | *<div id=9-10>[10] Gebaseerd op: Alec Shuldener, ‘From automatic restaurants to automatieks: a comparison of the American and Dutch uses of the automat’, paper gepresenteerd tijdens de SHOT (Society for the History of Technology) conferentie in oktober 1998; U. Zuiderveld, Snelle hap. De geschiedenis van de Nederlandse cafetaria- en fastfoodsector (Doetinchem 1995) 25-28, 51-56.</div> | ||
*<div id=9-11>[11] Gebaseerd op Zuiderveld, Snelle hap; Zuiderveld, Snacks & IJs; Poolen, Snackbar of de dualiteit van het vet.</div> | *<div id=9-11>[11] Gebaseerd op Zuiderveld, Snelle hap; Zuiderveld, Snacks & IJs; Poolen, Snackbar of de dualiteit van het vet.</div> | ||
*<div id=9-12>[12] De Unie bestond uit de Nederlandsche Bond van Consumptie IJsbereiders (NBC), de Nederlandsche Katholieke Bond van Consumptie IJsbereiders en Patates Frites Bakkers St. Pancratius en de Nederlandse Bond van Patates Frites-Bakkers. De Unie werd opgericht in het kader van de wet op de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie (PBO) en was een reactie op de oprichting van industriële samenwerkingsverbanden in de voedingssector. 1929-1959. Nederlandsche Bond van Consumptie-IJsbereiders en Patates Pritesbakkers. Gedenkboek ter gelegenheid van het dertigjarig bestaan (z.p. 1959).</div> | *<div id=9-12>[12] De Unie bestond uit de Nederlandsche Bond van Consumptie IJsbereiders (NBC), de Nederlandsche Katholieke Bond van Consumptie IJsbereiders en Patates Frites Bakkers St. Pancratius en de Nederlandse Bond van Patates Frites-Bakkers. De Unie werd opgericht in het kader van de wet op de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie (PBO) en was een reactie op de oprichting van industriële samenwerkingsverbanden in de voedingssector. 1929-1959. Nederlandsche Bond van Consumptie-IJsbereiders en Patates Pritesbakkers. Gedenkboek ter gelegenheid van het dertigjarig bestaan (z.p. 1959).</div> | ||
*<div id=9-13>[13] Geciteerd in Zuiderveld, Snelle Hap, 63.</div> | *<div id=9-13>[13] Geciteerd in Zuiderveld, Snelle Hap, 63.</div> | ||
| − | *<div id=9-14>[14] Gelijktijdig met de pizza’s van Italiaanse pizzeria’s, die zich aan het einde van de jaren zestig in Nederland begonnen te vestigen. </div> | + | *<div id=9-14>[14] Gelijktijdig met de pizza’s van Italiaanse pizzeria’s, die zich aan het einde van de jaren zestig in Nederland begonnen te vestigen.</div> |
*<div id=9-15>[15] Gebaseerd op: Pim Reinders, Een Coupe speciaal. De wereldgeschiedenis van het consumptie-ijs (Amsterdam 1999); Pim Reinders, Consumptie-ijs in Nederland. Vijftig jaar Nederlandse IJsindustrie’ (Zoetermeer 1999); 1929-1959. Nederlandsche Bond van Consumptie-IJsbereiders en Patates Pritesbakkers; 60 jaar IJsfabriek Van Scheijndel (Apeldoorn 1995).</div> | *<div id=9-15>[15] Gebaseerd op: Pim Reinders, Een Coupe speciaal. De wereldgeschiedenis van het consumptie-ijs (Amsterdam 1999); Pim Reinders, Consumptie-ijs in Nederland. Vijftig jaar Nederlandse IJsindustrie’ (Zoetermeer 1999); 1929-1959. Nederlandsche Bond van Consumptie-IJsbereiders en Patates Pritesbakkers; 60 jaar IJsfabriek Van Scheijndel (Apeldoorn 1995).</div> | ||
*<div id=9-16>[16] Frans Bovenkerk, Anne Eijken en Wiesje Bovenkerk-Teerink, Italiaans IJs. De opmerkelijke historie van Italiaanse ijsbereiders in Nederland (Meppel 1983).</div> | *<div id=9-16>[16] Frans Bovenkerk, Anne Eijken en Wiesje Bovenkerk-Teerink, Italiaans IJs. De opmerkelijke historie van Italiaanse ijsbereiders in Nederland (Meppel 1983).</div> | ||
| Regel 32: | Regel 32: | ||
*<div id=9-28>[28] UHA, Doos AHK 1769, Map 0256/16 - Snack Products, 1964-1968, ‘MIRIC marketing politiek bij nationale introductie', juni 1966, 3-4.</div> | *<div id=9-28>[28] UHA, Doos AHK 1769, Map 0256/16 - Snack Products, 1964-1968, ‘MIRIC marketing politiek bij nationale introductie', juni 1966, 3-4.</div> | ||
*<div id=9-29>[29] Extrusie is een productietechniek. Plastisch materiaal als deegwaren, eiwit- en zetmeelproducten worden daarbij gekneed, gekookt en in de gewenste vorm gebracht. In 'extruders' worden de te verwerken producten bereid en daarna door kleine gaatjes of andere openingen geperst en afgesneden. Het geëxtrudeerde eindproduct dient vervolgens aan veel eisen te voldoen wat betreft kwaliteit (geur, kleur en smaak), houbaarheid, verwerking en bereiding. Geëxtrudeerde aardappelchips mogen bijvoorbeeld tijdens en na het bakken niet van vorm veranderen.</div> | *<div id=9-29>[29] Extrusie is een productietechniek. Plastisch materiaal als deegwaren, eiwit- en zetmeelproducten worden daarbij gekneed, gekookt en in de gewenste vorm gebracht. In 'extruders' worden de te verwerken producten bereid en daarna door kleine gaatjes of andere openingen geperst en afgesneden. Het geëxtrudeerde eindproduct dient vervolgens aan veel eisen te voldoen wat betreft kwaliteit (geur, kleur en smaak), houbaarheid, verwerking en bereiding. Geëxtrudeerde aardappelchips mogen bijvoorbeeld tijdens en na het bakken niet van vorm veranderen.</div> | ||
| − | *<div id=9-30>[30] UHA, Doos | + | *<div id=9-30>[30] UHA, Doos 1841, Map 038.664 - Snacks, 1966-1970, memo van G.J. van Leeuwen, Van den Berg & Jurgens, aan G. Kellam, Technology Division, Unilever Research Laboratory te Colworth House, Bedford, 9 november 1967. </div> |
| − | </div> | + | *<div id=9-31>[31] UHA, Doos AHK 2476, Map 038.664 - Snacks, brief van S. Lomas, Unox B.V., aan P. Strachan, Unilever Research Laboratory te Colworth House, 26 november 1973.</div> |
| − | *<div id=9-31>[31] UHA, Doos | + | |
*<div id=9-32>[32] UHA, Doos AHK 2476, Map 038.664 - Snacks, ‘Project - Earl. Outline Plan’, 25 juli 1978, 1.</div> | *<div id=9-32>[32] UHA, Doos AHK 2476, Map 038.664 - Snacks, ‘Project - Earl. Outline Plan’, 25 juli 1978, 1.</div> | ||
*<div id=9-33>[33] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, ‘Review of Calvé Borrelnootjes Snacks’, Calvé Mais/Foods Marketing Division, oktober 1974, 1.</div> | *<div id=9-33>[33] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, ‘Review of Calvé Borrelnootjes Snacks’, Calvé Mais/Foods Marketing Division, oktober 1974, 1.</div> | ||
| − | *<div id=9-34>[34] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, ‘Review of Calvé Borrelnootjes Snacks’, Calvé Mais/Foods Marketing Division, oktober 1974; UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, brief van B.H. Arnstedt, Unilever Marketing te Rotterdam, aan Food & Drink | + | *<div id=9-34>[34] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, ‘Review of Calvé Borrelnootjes Snacks’, Calvé Mais/Foods Marketing Division, oktober 1974; UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, brief van B.H. Arnstedt, Unilever Marketing te Rotterdam, aan Food & Drink Coordination, 14 november 1974.</div> |
*<div id=9-35>[35] Marktonderzoek in de jaren zeventig had uitgewezen dat Nederlandse consumenten noten en pinda’s als onmisbare basiszoutjes beschouwden die pasten bij elke gelegenheid en allerlei ‘gebruiksmomenten’, van ‘zomaar tussendoor’, ‘bij de borrel of bij de t.v. in huiselijke kring' en 'voor een uitgebreide, aangeklede borrel of een avond met vrienden'; UHA, Calvé info-flyer voor detaillisten, 1975.</div> | *<div id=9-35>[35] Marktonderzoek in de jaren zeventig had uitgewezen dat Nederlandse consumenten noten en pinda’s als onmisbare basiszoutjes beschouwden die pasten bij elke gelegenheid en allerlei ‘gebruiksmomenten’, van ‘zomaar tussendoor’, ‘bij de borrel of bij de t.v. in huiselijke kring' en 'voor een uitgebreide, aangeklede borrel of een avond met vrienden'; UHA, Calvé info-flyer voor detaillisten, 1975.</div> | ||
*<div id=9-36>[36] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, brief van J.G. Eelkman Rooda, Calvé - De Betuwe, aan E.J.Verloop, Food & Drinks Co-ordination Rotterdam, 29 juni 1976.</div> | *<div id=9-36>[36] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, brief van J.G. Eelkman Rooda, Calvé - De Betuwe, aan E.J.Verloop, Food & Drinks Co-ordination Rotterdam, 29 juni 1976.</div> | ||
| Regel 43: | Regel 42: | ||
*<div id=9-38>[38] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, ‘Multi-textured crispy coctail snacks (Calve – De Betuwe B.V.)', september 1977, 3.</div> | *<div id=9-38>[38] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, ‘Multi-textured crispy coctail snacks (Calve – De Betuwe B.V.)', september 1977, 3.</div> | ||
*<div id=9-39>[39] UHA, Doos AHK 2418, Map 256/16, ‘Multitextured snacks. Presentatie aan de Sundry Foods and Drinks Coordinatie op 26-6-1978', 1. </div> | *<div id=9-39>[39] UHA, Doos AHK 2418, Map 256/16, ‘Multitextured snacks. Presentatie aan de Sundry Foods and Drinks Coordinatie op 26-6-1978', 1. </div> | ||
| − | *<div id=9-40>[40] UHA, Doos AHK 2418, Map 256/16, ‘Multitextured snacks. Presentatie aan de Sundry Foods and Drinks Coordinatie op 26-6-1978', pagina 5 t/m 9, bijlage 1,2 en 3</div> | + | *<div id=9-40>[40] UHA, Doos AHK 2418, Map 256/16, ‘Multitextured snacks. Presentatie aan de Sundry Foods and Drinks Coordinatie op 26-6-1978', pagina 5 t/m 9, bijlage 1,2 en 3.</div> |
*<div id=9-41>[41] ‘Snacks in Europa: aardappelchips blijven heersen’, Voedingsmiddelentechnologie (1989) 13, 9.</div> | *<div id=9-41>[41] ‘Snacks in Europa: aardappelchips blijven heersen’, Voedingsmiddelentechnologie (1989) 13, 9.</div> | ||
| − | *<div id=9-42>[42] Deze studiegroep dankte haar naam aan de nieuwe productgroep ‘wholesome snacks’ van het Unilever-bedrijf Thomas J. Lipton, waarin na een reorganisatie alle Lipton-snackproducten waren ondergebracht. De studiegroep bestond uit vertegenwoordigers van | + | *<div id=9-42>[42] Deze studiegroep dankte haar naam aan de nieuwe productgroep ‘wholesome snacks’ van het Unilever-bedrijf Thomas J. Lipton, waarin na een reorganisatie alle Lipton-snackproducten waren ondergebracht. De studiegroep bestond uit vertegenwoordigers van driedrie Unilever FDC (Food and Drinks Coordination)-bedrijven: Batchelors Foods (Groot Brittanië), Calvé-De Betuwe (Nederland) en Van den Bergh (Italië); UHA, Reports 880, 'Wholesome Snacks Working Group Report', 1985.</div> |
*<div id=9-43>[43] UHA, Reports 880, ‘Wholesome Snack Working Group Report. IV - A Wholesome Snack’, 1985.</div> | *<div id=9-43>[43] UHA, Reports 880, ‘Wholesome Snack Working Group Report. IV - A Wholesome Snack’, 1985.</div> | ||
*<div id=9-44>[44] UHA, Reports 880, ‘Wholesome Snack Working Group Report. V - The Competitive Environment for Snacks', 1985.</div> | *<div id=9-44>[44] UHA, Reports 880, ‘Wholesome Snack Working Group Report. V - The Competitive Environment for Snacks', 1985.</div> | ||
| − | *<div id=9-45>[45] UHA, ‘Minutes of Working Group Meeting with F&DC Marketing Members 22 januari 1985’, 2.</div> | + | *<div id=9-45>[45] Proteïnen zijn eiwitten. Bij PPP gaat het om producten van plantaardig eiwit. In de tekst zal telkens worden gesproken van proteïnen en PPP zoals Unilever dat ook deed.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-46>[46] UHA, ‘Minutes of Working Group Meeting with F&DC Marketing Members 22 januari 1985’, 2.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-47>[47] UHA, Doos HA 240, Map 1098-6088 - Protein food 1955, Memo ‘Hamburger’ met Appendices I, II en III, 24 februari 1954; UHA, Doos HA 240, Map 1098-6088 - Protein food 1955, ‘Protein food. Memorandum for the Special Committee’, 5th March 1954.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-48>[48] UHA, Doos HA 240, Map 1098-6088 - Protein Food 1955, Minutes of meeting of the special Commitee held at the Unilever House, London, on the 27th April 1955, with Research Division', 1. </div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-49>[49] UHA, Doos HA 240, Map 1098-6088 - Protein foods 1955, ‘Memorandum Hamburger’, 24 februari 1954: 1-3.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-50>[50] R.E. Gentry en E.M. Connolly, Fabricated Foods (Stanford 1969) Stanford Research Institute Long Range Planning Service.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-51>[51] UHA, Doos AHK 1940, Map 0256/16 - Snackproducts 1969-1972, B.R.W. Pinsent, ‘Strategy for exploiting the potential market for vegetable protein products’, research report Colworth/Welwyn (P CW 70 1247 - project no. 1290/9), 22 april 1970.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-52>[52] Gentry en Connolly, Fabricated foods, geciteerd in UHA, Doos AHK 1940, Map 0256/16 – Snackproducts 1969-1972, B.R.W. Pinsent, ‘Areas for vegetable protein research’, research report Colworth/Welwyn, May 1969 and revised in April 1970, 22.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-53>[53] Lex Veldhoen en Jan van den Ende, Technische mislukkingen (Rotterdam 1995) 61-65; H. Baudet, Een vertrouwde wereld. 100 jaar innovatie in Nederland (Amsterdam 1968).</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-54>[54] UHA, Doos AHK 1940, Map 0256/16 - Snackproducts 1969-1972, ‘Betreft: Protein based Snacks’ memorandum van Ir. C.P. Huysmans aan Drs. J.P. Erbe, 27 mei 1970.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-55>[55] UHA, Doos AHK 1940, Map 0256/16 - Snackproducts 1969-1972, ‘Betreft: Protein based Snacks’ memorandum van Ir. C.P. Huysmans aan Drs. J.P. Erbe, 27 mei 1970; UHA, Doos AHK 1940, Map 0256/16 - Snackproducts 1969-1972, ‘Betreft: Ralston-Purina’ memorandum van J.P. Elbe aan Mr. C.T.C. Heyning, 9 juni 1970.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-56>[56] UHA, Doos AHK 2418, Map 0256/16 - Snackproducts 1969-1972, J.B.H. Carter, Muesli-Bar project coordinator, ‘The Muesli Bar concept - combining palatability with nutritional features in a dry, ready to eat, snack bar. Final report on project no. CW 26250’, Research Report Unilever Research ColworthlWelwyn, 20 juni 1975.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-57>[57] Gordon F. Bloom, Problems in marketing new textured protein products (Cambridge 1974) Sloan School of Management, MIT-Industrial Liason Program, 2, 3, 5, 10, 11 en 14.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-58>[58] K. van Dijk, Industrieel Marketing en management Adviesbureau (IMA), ‘Procedure voor productontwikkeling', Voedingsmiddelentechnologie 3 (1972) 34/35, 179-180.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-59>[59] Deze opvatting kwam onder andere tot uitdrukking in reclame. Zo liet Smiths zijn chips ‘vlot en jeugdig' aanprijzen door de onder jongeren populaire radiozender Veronica.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-60>[60] UHA, Doos HA 240, Map 1098-6088 - Protein foods 1955, ‘Memo Hamburger’, 24 februari 1954, Appendix III - ‘The introduction of protein foods to the U.K. market. An appreciation of the problem by a marketing company’, 16 september 1953, 2.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-61>[61] F.H. Offerhaus en H.Th. de Hilster, ‘De productontwikkeling procedure bij Calvé-De Betuwe NV’, Voedingsmiddelentechnologie 3 (1972) 34/35, 181-182.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-62>[62] UHA, Doos AHK 2634, Map 0256/16 - Snack products, The Economic Intelligence Unit (EIU), ‘Dry and savoury snacks. European Food Survey no.1-Netherlands', 1971.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-63>[63] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, ‘Review of Calvé Borrelnootjes Snacks’, Calvé Mais/foods Marketing Division, oktober 1974, 2.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-64>[64] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, W.L.Th.A. v.d. Mee en B. Tiel, ‘Calvé Snackpolicy’, augustus 1975, 2.</div> |
| − | *<div id=9- | + | *<div id=9-65>[65] UHA, Doos AHK 2418, Map 10256/16, Calvé-De Betuwe B.V., ‘Multi-textured crispy cocktail snacks', september 1977.</div> |
| + | *<div id=9-66>[66] ‘Brunch mikt op andere gebruiksmomenten’, Melkeiwit Magazine (1984) 4, 1-3.</div> | ||