De verwerking van koemelk tot consumptiemelk
Van Techniek in Nederland
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Afbeelding:05_G357_V_6_3.JPG|thumb|330px|right|Beambten van de Keuringsdienst van Waren inspecteerden de hygiëne van de melkbussen en kannen als onderdeel van de warenwet (1929).]] | [[Afbeelding:05_G357_V_6_3.JPG|thumb|330px|right|Beambten van de Keuringsdienst van Waren inspecteerden de hygiëne van de melkbussen en kannen als onderdeel van de warenwet (1929).]] | ||
− | Koemelk werd in Nederland aanvankelijk vooral gebruikt voor boter- en kaasproductie en werd vrijwel niet gedronken. Om boter en kaas te maken, werd de koemelk ontroomd. De ontroomde ‘ondermelk’ werd door de boeren gebruikt als veevoer. In de loop van de twintigste eeuw veranderde deze situatie volkomen. Melk, dat wil zeggen de tot consumptiemelk verwerkte rauwe melk, groeide uit tot een veel gedronken product. | + | Koemelk werd in Nederland aanvankelijk vooral gebruikt voor boter- en kaasproductie en werd vrijwel niet gedronken. Om [[Boerinnen en boerencoöperaties in de boterbereiding|'''boter''' en kaas te maken, werd de koemelk ontroomd. De ontroomde ‘ondermelk’ werd door de boeren gebruikt als veevoer. In de loop van de twintigste eeuw veranderde deze situatie volkomen. Melk, dat wil zeggen de tot consumptiemelk verwerkte rauwe melk, groeide uit tot een veel gedronken product. |
+ | |||
+ | De ontwikkeling van consumptiemelk kreeg haar eerste belangrijke impuls met de ontwikkeling van zuigelingenvoeding. Het drinken van melk was aan het begin van de twintigste eeuw voorbehouden aan zuigelingen en kinderen. Het zoeken naar een passende samenstelling van zuigelingenvoeding ter vervanging of ter aanvulling van moedermelk vormde de eerste aanzet tot wetenschappelijk melkonderzoek en de fabrieksmatige productie van kindervoeding op basis van melk. Het daaruit voortvloeiende melkonderzoek was vervolgens van groot belang in de ontwikkeling van het voedingsonderzoek en de ontwikkeling van een voedingsmiddelentechnologie. In deze zin werd melk de witte motor van de voedingsmiddelentechnologie van ‘stromende producten’. Maar ook melk zelf groeide uit tot een witte motor, ze transformeerde van een [[begrippenlijst#Residu|residu]] product tot een [[Melk is goed voor elk|'''gezond en onmisbaar''']] geacht onderdeel van onze dagelijkse voeding. | ||
− | |||
− | |||
[[Afbeelding:05_G357_V_6_2c1.JPG|thumb|left|340px|In eerste instantie produceerde Nuticia vooral babyvoeding volgens het systeem van de Duitse hoogleraar Backhaus, waarvan ze een licentie had.]] | [[Afbeelding:05_G357_V_6_2c1.JPG|thumb|left|340px|In eerste instantie produceerde Nuticia vooral babyvoeding volgens het systeem van de Duitse hoogleraar Backhaus, waarvan ze een licentie had.]] | ||
− | |||
− | |||
− | |||
Regel 17: | Regel 14: | ||
− | Medici hadden sinds het midden van de negentiende eeuw in toenemende mate belangstelling gekregen voor de hoge zuigelingensterfte. Ze concludeerden dat, aangezien met de borst gevoede baby’s de beste levenskansen bleken te hebben, melk alle voor het leven noodzakelijke stoffen bevat. Chemische analyses hadden de aanwezigheid in melk aangetoond van eiwitten, vetten en koolhydraten, die respectievelijk werden aangeduid als ‘eitwitachtige’, ‘olieachtige’ en ‘suikerachtige’ stoffen. De mineralen kende men onder de naam ‘asbestanddelen’. Een belangrijke volgende stap was om te weten te komen in welke verhouding deze stoffen in diverse soorten melk en in andere voedingsmiddelen voorkomen, en wat de behoeften van de mens aan deze stoffen is. Het wetenschappelijke onderzoek richtte zich hierop, waarbij allerlei soorten melk werden onderzocht, inclusief moedermelk. | + | Medici hadden sinds het midden van de negentiende eeuw in toenemende mate belangstelling gekregen voor de hoge zuigelingensterfte. Ze concludeerden dat, aangezien met de borst gevoede baby’s de beste levenskansen bleken te hebben, melk alle voor het leven noodzakelijke stoffen bevat. Chemische analyses hadden de aanwezigheid in melk aangetoond van [[Voedingswaarde en kwaliteit van voedsel|'''eiwitten, vetten en koolhydraten''']], die respectievelijk werden aangeduid als ‘eitwitachtige’, ‘olieachtige’ en ‘suikerachtige’ stoffen. De mineralen kende men onder de naam ‘asbestanddelen’. |
+ | |||
+ | Een belangrijke volgende stap was om te weten te komen in welke verhouding deze stoffen in diverse soorten melk en in andere voedingsmiddelen voorkomen, en wat de behoeften van de mens aan deze stoffen is. Het wetenschappelijke onderzoek richtte zich hierop, waarbij allerlei soorten melk werden onderzocht, inclusief moedermelk. | ||
− | In het Interbellum kwam het onderzoek naar de waarde van melk voor de voeding van de mens sterk in de belangstelling te staan. Hoewel melk van oudsher al als een compleet voedingsmiddel werd beschouwd, leverde het voedingsonderzoek hiervoor nu ook de chemische en fysiologische bewijzen. De resultaten van het onderzoek waren van belang voor medici en voor producenten van levensmiddelen die werden gebruikt als zuigelingenvoeding. Fabrikanten streefden ernaar voedingsmiddelen op de markt te brengen die zouden lijken op vrouwenmelk. Gewapend met hun kennis over de samenstelling van melk, prezen medici melk steeds meer aan als voedingsmiddel voor zuigelingen die geen of slechts gedeeltelijk borstvoeding kregen. | + | In het [[Begrippenlijst#Interbellum|Interbellum]] kwam het onderzoek naar de waarde van melk voor de voeding van de mens sterk in de belangstelling te staan. Hoewel melk van oudsher al als een compleet voedingsmiddel werd beschouwd, leverde het voedingsonderzoek hiervoor nu ook de chemische en [[Begrippenlijst#Fysiologie|fysiologische]] bewijzen. De resultaten van het onderzoek waren van belang voor medici en voor producenten van levensmiddelen die werden gebruikt als zuigelingenvoeding. Fabrikanten streefden ernaar voedingsmiddelen op de markt te brengen die zouden lijken op vrouwenmelk. Gewapend met hun kennis over de samenstelling van melk, prezen medici melk steeds meer aan als voedingsmiddel voor zuigelingen die geen of slechts gedeeltelijk borstvoeding kregen. |