De Nederlandse boterhandel
Van Techniek in Nederland
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | In de loop van de jaren '70 van de vorige eeuw bereikten steeds alarmerender berichten de Friesche Maatschap¬pij van Landbouw en Veeteelt: de Friese boter, het paradepaard van de Friese landbouw, begon snel terrein te verlie¬zen op de belangrijkste afzetmarkten. Er dreigde een snelle kentering _ de stijgende lijn van prijzen en verkoopbare hoeveelheden vlakte af, begon zelfs te dalen. Dit was nooit eerder vertoond, Friese boter was zo ongeveer de internationale standaard voor kwaliteit geweest. | + | In de loop van de jaren '70 van de vorige eeuw bereikten steeds alarmerender berichten de Friesche Maatschap¬pij van Landbouw en Veeteelt: de Friese boter, het paradepaard van de Friese landbouw, begon snel terrein te verlie¬zen op de belangrijkste afzetmarkten. Er dreigde een snelle kentering _ de stijgende lijn van prijzen en verkoopbare hoeveelheden vlakte af, begon zelfs te dalen. Dit was nooit eerder vertoond, Friese boter was zo ongeveer de internationale standaard voor kwaliteit geweest.[[Afbeelding:TIN19_blz119.JPEG|thumb|320px|right|Een Friese boerin bij de karnton]] |
Sinds de zeventiende eeuw was Londen een markt geworden waarheen Friese boter onbeperkt kon worden verkocht. Daar waren in de negentiende eeuw nog andere en snel groeiende Engelse steden bijgekomen. Grote Friese boterhandela¬ren hadden zelfs hun agenten in de belangrijkste havensteden. De afzetmogelijk¬heden werden steeds ruimer door¬dat _ naast de groeiende groep verpauperde industrie-arbeiders _ een midden¬klasse opkwam voor wie boter geen onbe¬taalbare luxe meer was. | Sinds de zeventiende eeuw was Londen een markt geworden waarheen Friese boter onbeperkt kon worden verkocht. Daar waren in de negentiende eeuw nog andere en snel groeiende Engelse steden bijgekomen. Grote Friese boterhandela¬ren hadden zelfs hun agenten in de belangrijkste havensteden. De afzetmogelijk¬heden werden steeds ruimer door¬dat _ naast de groeiende groep verpauperde industrie-arbeiders _ een midden¬klasse opkwam voor wie boter geen onbe¬taalbare luxe meer was. | ||
Om die markten te voorzien was in Friesland een netwerk van handelaren ontstaan. Zij kochten boter op bij de boerderijen, verhandelden grotere partijen op stedelijke weekmarkten, waar ook de boeren zelf hun waren heen¬brachten, en verscheepten botervaten met het Friese keurmerk naar Engeland. Maar aan de reputatie van het Friese botervat leek een einde te komen, meldden de boterhandelaren en tussenpersonen in Londen, Manchester en elders. Kort na 1875 werden de gevolgen werkelijk voelbaar in Friesland. Daar konden de handelaren aan de boerinnen en op de Leeuwarder botermarkt niet meer die ongekend hoge bedragen uitbetalen die kort daarvoor nog gangbaar waren geweest. Maar in Engeland was zeker geen sprake van een prijsdaling van boter, althans: van boter van de allerbeste soort. | Om die markten te voorzien was in Friesland een netwerk van handelaren ontstaan. Zij kochten boter op bij de boerderijen, verhandelden grotere partijen op stedelijke weekmarkten, waar ook de boeren zelf hun waren heen¬brachten, en verscheepten botervaten met het Friese keurmerk naar Engeland. Maar aan de reputatie van het Friese botervat leek een einde te komen, meldden de boterhandelaren en tussenpersonen in Londen, Manchester en elders. Kort na 1875 werden de gevolgen werkelijk voelbaar in Friesland. Daar konden de handelaren aan de boerinnen en op de Leeuwarder botermarkt niet meer die ongekend hoge bedragen uitbetalen die kort daarvoor nog gangbaar waren geweest. Maar in Engeland was zeker geen sprake van een prijsdaling van boter, althans: van boter van de allerbeste soort. | ||