De commissie Pasma
Van Techniek in Nederland
| Regel 7: | Regel 7: | ||
De Commissie adviseerde dat men moest beginnen met een aantal vaste gewoonten los te laten. Zo was het een bron van verontreiniging om water te gebruiken bij het verwarmen van de room en het uitwassen van de boter. Dat water kwam uit een put, of uit een sloot, en droeg allerlei micro-organismen met zich mee. Als men de room wilde verwarmen voor het karnen, was het veel beter om een blik met warm water, op de juiste temperatuur, in het roomvat te laten zakken. | De Commissie adviseerde dat men moest beginnen met een aantal vaste gewoonten los te laten. Zo was het een bron van verontreiniging om water te gebruiken bij het verwarmen van de room en het uitwassen van de boter. Dat water kwam uit een put, of uit een sloot, en droeg allerlei micro-organismen met zich mee. Als men de room wilde verwarmen voor het karnen, was het veel beter om een blik met warm water, op de juiste temperatuur, in het roomvat te laten zakken. | ||
Kneden met de hand was ook weinig hygiënisch en daarom werd het gebruik van een eenvoudige kneedmachine aangeraden. Zo'n met de hand bewogen kneder leverde bovendien een vastere boter. Een andere nuttige aanschaf zou een Deense karn zijn; die voldeed beter dan de Friese, temeer daar er een thermometer op zat. Dan kon degene die stond te karnen beter controleren of de temperatuur niet te hoog opliep. | Kneden met de hand was ook weinig hygiënisch en daarom werd het gebruik van een eenvoudige kneedmachine aangeraden. Zo'n met de hand bewogen kneder leverde bovendien een vastere boter. Een andere nuttige aanschaf zou een Deense karn zijn; die voldeed beter dan de Friese, temeer daar er een thermometer op zat. Dan kon degene die stond te karnen beter controleren of de temperatuur niet te hoog opliep. | ||
| − | De Commissie verwachtte dat deze kleine correcties op het gebied van nauwkeurigheid bij de Friese boerinnen wel zouden aanslaan. Mogelijk hoopten de rapporteurs dat hun suggesties appelleerden aan de algemene normen van orde en netheid die het kenmerk waren van de | + | De Commissie verwachtte dat deze kleine correcties op het gebied van nauwkeurigheid bij de Friese boerinnen wel zouden aanslaan. Mogelijk hoopten de rapporteurs dat hun suggesties appelleerden aan de algemene normen van orde en netheid die het kenmerk waren van de 'goede boerin'. [[Afbeelding:TIN19_blz113.jpg|thumb|right|400px|Het bestuur en de directeur van de zuivelfabriek te Bergum]] |
Met deze aanwijzingen werden geen echte tradities doorbroken, ze sloten zelfs aan op oude waarden. Maar men zou nog een stap verder kunnen gaan. Het rapport ging in op de wezenlijk andere werkwijze die de Commissie in Denemarken had aanschouwd. Of dergelijke veranderingen gretig navolging zouden vinden, betwijfelde de Commissie. Want ze waren 'tegenover den ouden regel van zoo ingrijpenden aard dat wij met vrijmoedigheid u en ons zelve de vraag stellen: Zal er kans zijn het vooroordeel van onzen landaard te overwinnen, de door eeuwen geijkte gewoonten onzer boter- en kaasmaaksters te wijzigen en de vereischte uitgaven besteed te zien, niet bij enkelen maar bij velen, opdat die verbetering van het produkt en zijnen prijs, een' merkbaren invloed verkrijgen zal op de gemiddelde opbrengst van het zuivel van Friesland?'[[Noten H2#2-20|<sup>[20]</sup>]] Die veranderingen waren vervat in drie aanwijzingen die voor de goede orde toch in het verslag werden opgenomen: | Met deze aanwijzingen werden geen echte tradities doorbroken, ze sloten zelfs aan op oude waarden. Maar men zou nog een stap verder kunnen gaan. Het rapport ging in op de wezenlijk andere werkwijze die de Commissie in Denemarken had aanschouwd. Of dergelijke veranderingen gretig navolging zouden vinden, betwijfelde de Commissie. Want ze waren 'tegenover den ouden regel van zoo ingrijpenden aard dat wij met vrijmoedigheid u en ons zelve de vraag stellen: Zal er kans zijn het vooroordeel van onzen landaard te overwinnen, de door eeuwen geijkte gewoonten onzer boter- en kaasmaaksters te wijzigen en de vereischte uitgaven besteed te zien, niet bij enkelen maar bij velen, opdat die verbetering van het produkt en zijnen prijs, een' merkbaren invloed verkrijgen zal op de gemiddelde opbrengst van het zuivel van Friesland?'[[Noten H2#2-20|<sup>[20]</sup>]] Die veranderingen waren vervat in drie aanwijzingen die voor de goede orde toch in het verslag werden opgenomen: | ||
- laat de melk snel uitromen, verwerk haar binnen 36 uur en maak geen zure room; goed koelen en koel houden; | - laat de melk snel uitromen, verwerk haar binnen 36 uur en maak geen zure room; goed koelen en koel houden; | ||