Levendige wormen en ander ongerief
Van Techniek in Nederland
| Regel 7: | Regel 7: | ||
Pasteurs boek benadrukte de rol en het belang van de gist bij het brouwen. Het zou echter enkele jaren duren voor zijn inzichten brede aanhang kregen in kringen van brouwers. Gist was weliswaar een onmisbare grondstof, waarvan de verkoop aan bakkers en kruideniers traditioneel een belangrijke bijverdienste opleverde,[[Noten H2#2-102|<sup>[102]</sup>]] maar over de werking ervan bestond in de brouwwereld slechts een beperkte kennis. Kleinere brouwers gebruikten gist van een vorig brouwsel of betrokken hem van collega's. Grote, met de laaggistende methode werkende ondernemingen kweekten de gist zelf. Wanneer de eigen gist geen goede brouwsels meer opleverde, kocht men bij andere grotere brouwerijen of speciale, veelal Duitse bedrijven nieuwe gist, waarmee in al dan niet gemengde vorm verder werd gebrouwen. | Pasteurs boek benadrukte de rol en het belang van de gist bij het brouwen. Het zou echter enkele jaren duren voor zijn inzichten brede aanhang kregen in kringen van brouwers. Gist was weliswaar een onmisbare grondstof, waarvan de verkoop aan bakkers en kruideniers traditioneel een belangrijke bijverdienste opleverde,[[Noten H2#2-102|<sup>[102]</sup>]] maar over de werking ervan bestond in de brouwwereld slechts een beperkte kennis. Kleinere brouwers gebruikten gist van een vorig brouwsel of betrokken hem van collega's. Grote, met de laaggistende methode werkende ondernemingen kweekten de gist zelf. Wanneer de eigen gist geen goede brouwsels meer opleverde, kocht men bij andere grotere brouwerijen of speciale, veelal Duitse bedrijven nieuwe gist, waarmee in al dan niet gemengde vorm verder werd gebrouwen. | ||
Hoe zoiets in zijn werk ging en hoe weinig zelfs vooraanstaande brouwers van het gistingsproces wisten, toont de uit 1879 daterende correspondentie tussen directeur Feltmann van Heineken en zijn collega Hatt van een grote brouwerij in de Elzas. Feltmann vroeg hem met spoed om een partij biergist, omdat hij tot de conclusie was gekomen dat er de laatste tijd iets mis was met de door hem gebruikte grondstof. Over de oorzaak echter tastte hij in het duister: 'Während ich durchschnittlich früher hier die besseren Gährungen hatte, habe ich jetzt seit mehr wie einem halbe Jahre Anstände, deren wirkliche Ursache ich noch leider vergebens suche,' schreef hij aan Hatt.[[Noten H2#2-103|<sup>[103]</sup>]] | Hoe zoiets in zijn werk ging en hoe weinig zelfs vooraanstaande brouwers van het gistingsproces wisten, toont de uit 1879 daterende correspondentie tussen directeur Feltmann van Heineken en zijn collega Hatt van een grote brouwerij in de Elzas. Feltmann vroeg hem met spoed om een partij biergist, omdat hij tot de conclusie was gekomen dat er de laatste tijd iets mis was met de door hem gebruikte grondstof. Over de oorzaak echter tastte hij in het duister: 'Während ich durchschnittlich früher hier die besseren Gährungen hatte, habe ich jetzt seit mehr wie einem halbe Jahre Anstände, deren wirkliche Ursache ich noch leider vergebens suche,' schreef hij aan Hatt.[[Noten H2#2-103|<sup>[103]</sup>]] | ||
| − | Feltmann had al eerder laten blijken dat hij het zeer betreurde zo weinig van de werking van de gist af te weten. Intuïtief begreep de brouwer dat dit gebrek aan kennis een oplossing van de problemen met de bedorven brouwsels in de weg stond. Het per spoor opsturen van biergist ging vaak met grote problemen gepaard. De gist moest eigenlijk gekoeld werden vervoerd, maar dat was bij zendingen uit Duitsland in verband met de reistijd en de douaneformaliteiten niet goed mogelijk. Regelmatig moesten dan ook partijen onbruikbare gist bij het afval worden gegooid. In de jaren tachtig werd van verschillende zijden naar een oplossing van het voor de brouwers kostbare probleem van de mislukte brouwsels gezocht. Men experimenteerde onder andere met het toevoegen van extra [[begrippenlijst#Koolzuur|koolzuur]]. Dit was echter weinig bevorderlijk voor de smaak. Andere brouwers deden kleine hoeveelheden [[begrippenlijst#Salicyl|salicyl-]] of [[begrippenlijst#Zwavelig|zwavelig]] zuur of andere conserveringsmiddelen bij het bier. Deze middelen waren echter in meer of mindere mate giftig en vooral bij import werd er streng op gecontroleerd. Feltmann meende aanvankelijk dat het vervaardigen van een [[begrippenlijst#Gistconcentraat|gistconcentraat]], dat net als hop in extractvorm kon worden verstuurd, een uitweg uit de moeilijkheden zou bieden. Met zo'n uitvinding, meende hij nog in 1882, zou een fortuin te verdienen zijn.[[Noten H2#2-104|<sup>[104]</sup>]] Geleidelijk won echter het inzicht veld dat slechts in een steriele omgeving gekweekte gist een oplossing bood voor de problemen. | + | Feltmann had al eerder laten blijken dat hij het zeer betreurde zo weinig van de werking van de gist af te weten. Intuïtief begreep de brouwer dat dit gebrek aan kennis een oplossing van de problemen met de bedorven brouwsels in de weg stond. Het per spoor opsturen van biergist ging vaak met grote problemen gepaard. De gist moest eigenlijk gekoeld werden vervoerd, maar dat was bij zendingen uit Duitsland in verband met de reistijd en de douaneformaliteiten niet goed mogelijk. Regelmatig moesten dan ook partijen onbruikbare gist bij het afval worden gegooid. In de jaren tachtig werd van verschillende zijden naar een oplossing van het voor de brouwers kostbare probleem van de mislukte brouwsels gezocht. Men experimenteerde onder andere met het toevoegen van extra [[begrippenlijst#Koolzuur|koolzuur]]. Dit was echter weinig bevorderlijk voor de smaak. Andere brouwers deden kleine hoeveelheden [[begrippenlijst#Salicyl|salicyl-]] of [[begrippenlijst#Zwavelig|zwavelig]] zuur of andere conserveringsmiddelen bij het bier. Deze middelen waren echter in meer of mindere mate giftig en vooral bij import werd er streng op gecontroleerd. Feltmann meende aanvankelijk dat het vervaardigen van een [[begrippenlijst#Gistconcentraat|gistconcentraat]], dat net als hop in [[begrippenlijst#Extractvorm|extractvorm]] kon worden verstuurd, een uitweg uit de moeilijkheden zou bieden. Met zo'n uitvinding, meende hij nog in 1882, zou een fortuin te verdienen zijn.[[Noten H2#2-104|<sup>[104]</sup>]] Geleidelijk won echter het inzicht veld dat slechts in een steriele omgeving gekweekte gist een oplossing bood voor de problemen. |