Oorlog en distributie van voedsel
Van Techniek in Nederland
| Regel 17: | Regel 17: | ||
'''Producenten: boeren en voedingsmiddelenbedrijven''' | '''Producenten: boeren en voedingsmiddelenbedrijven''' | ||
| − | Het Rijksgraanbureau regelde de graanafzet en -verdeling centraal. Boeren werden gedwongen hun oogsten van granen, zaden en aardappelen aan de regering af te staan en kregen teeltbeperkingen en -geboden opgelegd. In 1918 werd op boeren bijvoorbeeld grote druk uitgeoefend om weidegrond te ‘scheuren’ voor het telen van koren. | + | Het Rijksgraanbureau regelde de graanafzet en -verdeling centraal. Boeren werden gedwongen hun oogsten van granen, zaden en aardappelen aan de regering af te staan en kregen teeltbeperkingen en -geboden opgelegd. In 1918 werd op boeren bijvoorbeeld grote druk uitgeoefend om weidegrond te [[Begrippenlijst#Scheuren |‘scheuren’]] voor het telen van koren. |
Sommige voedingsmiddelenbedrijven hadden echter baat bij de oorlog en maakten soms grote winsten. De [[Industrialisering van de voedselproductie: vlees en vleesconserven|'''vleesfabriek''']] van Hartog kon het voltallige personeel van 191 mensen gedurende de gehele oorlog handhaven en maakte in 1917 1,4 miljoen gulden winst; pas in 1918 kwamen afdelingen stil te liggen.[[Noten TIN20-3-H2#2-87|<sup>[87]</sup>]] | Sommige voedingsmiddelenbedrijven hadden echter baat bij de oorlog en maakten soms grote winsten. De [[Industrialisering van de voedselproductie: vlees en vleesconserven|'''vleesfabriek''']] van Hartog kon het voltallige personeel van 191 mensen gedurende de gehele oorlog handhaven en maakte in 1917 1,4 miljoen gulden winst; pas in 1918 kwamen afdelingen stil te liggen.[[Noten TIN20-3-H2#2-87|<sup>[87]</sup>]] | ||
| Regel 63: | Regel 63: | ||
Zo nam De Coöperatieve Condensfabriek Friesland, opgericht in 1913, in verband met het verbod op de suikerexport, in 1917 twee nieuwe producten in bewerking: ongesuikerde gesteriliseerde melk en melkpoeder. Hiervoor moest de fabriek eerst de benodigde technieken en machines bestuderen en aanschaffen.[[Noten TIN20-3-H2#2-95|<sup>[95]</sup>]] | Zo nam De Coöperatieve Condensfabriek Friesland, opgericht in 1913, in verband met het verbod op de suikerexport, in 1917 twee nieuwe producten in bewerking: ongesuikerde gesteriliseerde melk en melkpoeder. Hiervoor moest de fabriek eerst de benodigde technieken en machines bestuderen en aanschaffen.[[Noten TIN20-3-H2#2-95|<sup>[95]</sup>]] | ||
| − | + | Toen de blikschaarste aanhield, stapte de conservenindustrie voor de verpakking van de waren veelal over van [[Blik, glas en papier|'''blik op glas''']]. Gebrek aan grondstoffen voor brood en beschuit stimuleerde [[Industrialisering van voedsel: brood, koek en banket|'''Verkade''']] nieuwe producten te fabriceren, zoals bonbons en chocolaatjes. De fabricage van biscuits werd ter hand genomen omdat de aanvoer uit Engeland was gestopt.[[Noten TIN20-3-H2#2-96|<sup>[96]</sup>]] | |
Net als de landbouwcrisis in de jaren tachtig en negentig van de negentiende eeuw fungeerde de Eerste Wereldoorlog als katalysator van de modernisering en industrialisering van de productie- en consumptieschakels van de voedingsmiddelenketen en van het assortiment. De pogingen tot [[begrippenlijst#Reguleren|regulering]] van de keten door de overheid waren daarbij een nieuw [[Begrippenlijst#Fenomeen|fenomeen]] en van groot belang. | Net als de landbouwcrisis in de jaren tachtig en negentig van de negentiende eeuw fungeerde de Eerste Wereldoorlog als katalysator van de modernisering en industrialisering van de productie- en consumptieschakels van de voedingsmiddelenketen en van het assortiment. De pogingen tot [[begrippenlijst#Reguleren|regulering]] van de keten door de overheid waren daarbij een nieuw [[Begrippenlijst#Fenomeen|fenomeen]] en van groot belang. | ||