Continuïteit en verandering in eetgewoonten
Van Techniek in Nederland
| Regel 22: | Regel 22: | ||
Al aan het begin van de beschreven periode deden Nederlanders hun [[Wetenschap en de definitie van kwaliteit|'''technische kennis en kunde''']] op in het buitenland en dat is nog steeds het geval. Technische ontwikkeling heeft net als kennisontwikkeling een internationaal karakter, maar Nederland speelde daarin een eigen rol, zoals in de voorgaande hoofdstukken over de gevalstudie van [[Voedingsmiddelen, ingrediënten en toevoegingen|'''ingrediënten''']], [[Melk is goed voor elk|'''melk''']], [[Koelen en vriezen|'''koelen en vriezen''']] en snacks is gebleken. | Al aan het begin van de beschreven periode deden Nederlanders hun [[Wetenschap en de definitie van kwaliteit|'''technische kennis en kunde''']] op in het buitenland en dat is nog steeds het geval. Technische ontwikkeling heeft net als kennisontwikkeling een internationaal karakter, maar Nederland speelde daarin een eigen rol, zoals in de voorgaande hoofdstukken over de gevalstudie van [[Voedingsmiddelen, ingrediënten en toevoegingen|'''ingrediënten''']], [[Melk is goed voor elk|'''melk''']], [[Koelen en vriezen|'''koelen en vriezen''']] en snacks is gebleken. | ||
| − | De academische kennisinfrastructuur rond voedsel is sterk gegroeid, met name in de laatste decennia van de twintigste eeuw, terwijl bedrijven meer zijn gaan investeren in [[Begrippenlijst#R&D|R&D]] dan voorheen. De Nederlandse wetenschappelijke [[Begrippenlijst# | + | De academische kennisinfrastructuur rond voedsel is sterk gegroeid, met name in de laatste decennia van de twintigste eeuw, terwijl bedrijven meer zijn gaan investeren in [[Begrippenlijst#R&D|R&D]] dan voorheen. De Nederlandse wetenschappelijke [[Begrippenlijst#know-how|know how]] op het gebied van de voeding is zelfs exportartikel geworden. |
De trend tot uitwisseling en benutting van kennis tussen (onderwijs- en onderzoeks)instituten en bedrijfsleven heeft zich in honderd jaar uitgebreid en [[begrippenlijst#Culmineren|culmineerde]] in de oprichting van het Wageningen Center for Food Sciences (WCFS). Dit R&D-samenwerkingsverband tussen de Landbouwuniversiteit (later: Wageningen Universiteit genaamd), onderzoeksinstellingen als TNO-Voeding en NIZO en bedrijven als Avebe en Cebeco-Handelsraad ging in april 1998 van start met steun van de overheid. | De trend tot uitwisseling en benutting van kennis tussen (onderwijs- en onderzoeks)instituten en bedrijfsleven heeft zich in honderd jaar uitgebreid en [[begrippenlijst#Culmineren|culmineerde]] in de oprichting van het Wageningen Center for Food Sciences (WCFS). Dit R&D-samenwerkingsverband tussen de Landbouwuniversiteit (later: Wageningen Universiteit genaamd), onderzoeksinstellingen als TNO-Voeding en NIZO en bedrijven als Avebe en Cebeco-Handelsraad ging in april 1998 van start met steun van de overheid. | ||
| − | Het doel is kennis en geld voor high tech research te bundelen en zo de internationale innovatieve en concurrentiepositie van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie te verstevigen.[[Noten TIN20-3-H10#10-5|<sup>[5]</sup>]] Het WCFS richt zich op de complexe relatie tussen voeding en (on)gezondheid, bijvoorbeeld de problematiek van hart- en vaatziekten, kanker en infectieziekten. Een andere onderzoekslijn betreft de ontwikkeling van door consumenten [[Biotechnologie en functional foods|'''gewenste gezonde'' ]] en aantrekkelijke (verse) voedingsmiddelen. Wageningen presenteert zich zo als de Food Valley van Nederland. | + | Het doel is kennis en geld voor high tech research te bundelen en zo de internationale innovatieve en concurrentiepositie van de Nederlandse voedingsmiddelenindustrie te verstevigen.[[Noten TIN20-3-H10#10-5|<sup>[5]</sup>]] Het WCFS richt zich op de complexe relatie tussen voeding en (on)gezondheid, bijvoorbeeld de problematiek van hart- en vaatziekten, kanker en infectieziekten. Een andere onderzoekslijn betreft de ontwikkeling van door consumenten [[Biotechnologie en functional foods|'''gewenste gezonde''']] en aantrekkelijke (verse) voedingsmiddelen. Wageningen presenteert zich zo als de Food Valley van Nederland. |
| Regel 34: | Regel 34: | ||
Het thema voeding en gezondheid blijkt aan het eind van de twintigste eeuw industrie en overheid evenzeer te boeien als consumenten en voedings(des)kundigen. | Het thema voeding en gezondheid blijkt aan het eind van de twintigste eeuw industrie en overheid evenzeer te boeien als consumenten en voedings(des)kundigen. | ||
| − | In het laatste decennium van de twintigste eeuw dook een nieuwe gewoonte op, waarvoor [[begrippenlijst#Marketeer|marketeers]] als eersten de term grazing bedachten. [[Snacks; van tussendoortjes naar graascultuur|'''Grazing of graasgedrag ''']]houdt in: het vaak (en dikwijls individueel) eten van hapjes en kleine maaltijden op elk moment van de dag en op elke plaats naar keuze. Grazing lijkt sterk op de eetgewoonten van jagers en verzamelaars die hun voedsel in hun [[begrippenlijst#Territorium|territorium]] dagelijks eigenhandig bij elkaar moesten zien te krijgen. | + | In het laatste decennium van de twintigste eeuw dook een nieuwe gewoonte op, waarvoor [[begrippenlijst#Marketeer|marketeers]] als eersten de term grazing bedachten. [[Snacks; van tussendoortjes naar graascultuur|'''Grazing of graasgedrag ''']] houdt in: het vaak (en dikwijls individueel) eten van hapjes en kleine maaltijden op elk moment van de dag en op elke plaats naar keuze. Grazing lijkt sterk op de eetgewoonten van jagers en verzamelaars die hun voedsel in hun [[begrippenlijst#Territorium|territorium]] dagelijks eigenhandig bij elkaar moesten zien te krijgen. |
Uiteraard bestaan er grote verschillen tussen toen en nu, die er kortweg op neerkomen dat eters van tegenwoordig niet meer direct afhankelijk zijn van de natuur, maar van een complex sociotechnisch milieu.[[Noten TIN20-3-H10#10-6|<sup>[6]</sup>]] | Uiteraard bestaan er grote verschillen tussen toen en nu, die er kortweg op neerkomen dat eters van tegenwoordig niet meer direct afhankelijk zijn van de natuur, maar van een complex sociotechnisch milieu.[[Noten TIN20-3-H10#10-6|<sup>[6]</sup>]] | ||
| Regel 47: | Regel 47: | ||
Veel hangt naar de mening van de onderzoekers, net als bij maaltijden, af van de samenstelling en kwaliteit. [[Consumenten en snacks|'''Snacks''']] mogen in verband met risico’s op welvaartsziekten onder meer niet te zoet, te vet, te zout of te weinig vezelrijk zijn.[[Noten TIN20-3-H10#10-8|<sup>[8]</sup>]] | Veel hangt naar de mening van de onderzoekers, net als bij maaltijden, af van de samenstelling en kwaliteit. [[Consumenten en snacks|'''Snacks''']] mogen in verband met risico’s op welvaartsziekten onder meer niet te zoet, te vet, te zout of te weinig vezelrijk zijn.[[Noten TIN20-3-H10#10-8|<sup>[8]</sup>]] | ||
| − | Om deze reden hebben technologen en fabrikanten zich in het laatste decennium van de twintigste eeuw in sterkere mate dan voorheen ten doel gesteld bij de productie van voedsel [[Onbehagen onder consumenten over de samenstelling van voedsel|'''rekening te houden met de gezondheid''']] en te zoeken naar vetvervangers, zoetmiddelen en vezelrijke producten. Onder de noemer van novel foods en functional foods worden innovatieve producten ontworpen, waarvoor tevens nieuwe en intensieve overlegstructuren (een nieuw middenveld!) in het leven zijn geroepen. | + | Om deze reden hebben technologen en fabrikanten zich in het laatste decennium van de twintigste eeuw in sterkere mate dan voorheen ten doel gesteld bij de productie van voedsel [[Onbehagen onder consumenten over de samenstelling van voedsel|'''rekening te houden met de gezondheid''']] en te zoeken naar vetvervangers, zoetmiddelen en vezelrijke producten. Onder de noemer van [[Begrippenlijst#novel-food|novel foods]] en [[Begrippenlijst#Functional-foods|functional foods]] worden innovatieve producten ontworpen, waarvoor tevens nieuwe en intensieve overlegstructuren (een nieuw middenveld!) in het leven zijn geroepen. |