Botervervalsing
Van Techniek in Nederland
| Regel 34: | Regel 34: | ||
Het parlement boog zich over het punt dat margarine of 'mengboter' werd verkocht terwijl niet heel duidelijk was dat het geen 100% natuurboter betrof. De handel in die kunstboter was in de jaren '80 'geheel ingericht op bedrog, op den toeleg om de namaak voor het origineel te doen doorgaan. Bij de fabricage bootsen reeds de fabrikanten zooveel mogelijk smaak en kleur van boter na; bij de verpakking bezigt men bij voorkeur den vorm van kluiten en vaatjes, voor de natuurboter vanouds in zwang; bij het [[begrippenlijst#Uitventen|uitventen]] steekt men de [[begrippenlijst#Colporteren|colporteurs]] vaak in een boeren- of boerinnenpak, om het publiek toch maar in den waan te brengen, dat die lieden boter verkoopen.'[[Noten TIN19-1-H4#4-10|<sup>[10]</sup>]] | Het parlement boog zich over het punt dat margarine of 'mengboter' werd verkocht terwijl niet heel duidelijk was dat het geen 100% natuurboter betrof. De handel in die kunstboter was in de jaren '80 'geheel ingericht op bedrog, op den toeleg om de namaak voor het origineel te doen doorgaan. Bij de fabricage bootsen reeds de fabrikanten zooveel mogelijk smaak en kleur van boter na; bij de verpakking bezigt men bij voorkeur den vorm van kluiten en vaatjes, voor de natuurboter vanouds in zwang; bij het [[begrippenlijst#Uitventen|uitventen]] steekt men de [[begrippenlijst#Colporteren|colporteurs]] vaak in een boeren- of boerinnenpak, om het publiek toch maar in den waan te brengen, dat die lieden boter verkoopen.'[[Noten TIN19-1-H4#4-10|<sup>[10]</sup>]] | ||
| − | De Hollandsche Maatschappij van Landbouw nam in 1885 het initiatief tot de oprichting van de Vereeniging tot bestrijding van knoeierijen in de boterhandel. Binnen een jaar hadden zich hierbij ruim 900 boterbereiders en bona fide boterhandelaren aangesloten. Eén van haar doelen was 'te streven naar het verkrijgen van doelmatige wetten en verordeningen', wat inderdaad succes leek te hebben toen de regering op aandrang van de vereniging in 1886 een speciale commissie instelde. Het rapport van die commissie vormde de basis voor een wetsontwerp in 1888 en de eerste [[de Boterwet van 1889|'''Boterwet''']] van 23 juli 1889 (Staatsblad 82), 'houdende bepalingen tot voorkoming van bedrog in den boterhandel.' [[Afbeelding:Tabel_4,2.jpg|thumb| | + | De Hollandsche Maatschappij van Landbouw nam in 1885 het initiatief tot de oprichting van de Vereeniging tot [[Knoeierijen in de boterhandel|'''bestrijding van knoeierijen in de boterhandel''']]. Binnen een jaar hadden zich hierbij ruim 900 boterbereiders en bona fide boterhandelaren aangesloten. Eén van haar doelen was 'te streven naar het verkrijgen van doelmatige wetten en verordeningen', wat inderdaad succes leek te hebben toen de regering op aandrang van de vereniging in 1886 een speciale commissie instelde. Het rapport van die commissie vormde de basis voor een wetsontwerp in 1888 en de eerste [[de Boterwet van 1889|'''Boterwet''']] van 23 juli 1889 (Staatsblad 82), 'houdende bepalingen tot voorkoming van bedrog in den boterhandel.' |
| + | |||
| + | [[Afbeelding:Tabel_4,2.jpg|thumb|300px|left]] | ||
| Regel 42: | Regel 44: | ||
| − | Met de wet van 30 september 1893 ontstond de mogelijkheid om een gedeponeerd merk internationaal beschermd te krijgen. Voor individuele botermakers waren de administratieve beslommeringen, de controle op inbreuk en de daarmee gepaard gaande kosten een onoverkomelijke hinderpaal om een eigen handelsmerk te deponeren. Als zij dat echter collectief zouden doen, wogen zulke nadelen minder zwaar. Vandaar dat de Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken in Friesland in 1895 het garantiemerk 'Nedraw' liet vastleggen in Nederland en verschillende exportlanden.[[Noten TIN19-1-H4#4-13|<sup>[13]</sup>]] | + | Met de wet van 30 september 1893 ontstond de mogelijkheid om een gedeponeerd merk [[Boterwetten in internationaal perspectief|'''internationaal beschermd''']] te krijgen. Voor individuele botermakers waren de administratieve beslommeringen, de controle op inbreuk en de daarmee gepaard gaande kosten een onoverkomelijke hinderpaal om een eigen handelsmerk te deponeren. Als zij dat echter collectief zouden doen, wogen zulke nadelen minder zwaar. Vandaar dat de Bond van Coöperatieve Zuivelfabrieken in Friesland in 1895 het garantiemerk 'Nedraw' liet vastleggen in Nederland en verschillende exportlanden.[[Noten TIN19-1-H4#4-13|<sup>[13]</sup>]] |
Niettemin was Nederland, en Friesland in het bijzonder, aan het einde van de negentiende eeuw zijn marktpositie op de Engelse botermarkt definitief kwijtgeraakt aan [[Ontwikkelingen in Denemarken|'''Denemarken''']]. Daar was voor in de plaats gekomen een comfortabele positie als leverancier van margarine, zoals Tabel 4.2 laat zien. | Niettemin was Nederland, en Friesland in het bijzonder, aan het einde van de negentiende eeuw zijn marktpositie op de Engelse botermarkt definitief kwijtgeraakt aan [[Ontwikkelingen in Denemarken|'''Denemarken''']]. Daar was voor in de plaats gekomen een comfortabele positie als leverancier van margarine, zoals Tabel 4.2 laat zien. | ||