Knoeierijen in de boterhandel
Van Techniek in Nederland
| Regel 1: | Regel 1: | ||
'''Kunstboter verkocht als natuurboter''' | '''Kunstboter verkocht als natuurboter''' | ||
| − | |||
In de [[begrippenlijst#Polemiek|polemiek]] omtrent de kunstboter was de discussie omtrent de vermeende schadelijkheid van het product rond 1885 wel uitgewoed; het vooroordeel dat gekoesterd werd, als zou kunstboter een schadelijk en ongezond product zijn, was tamelijk afdoende bestreden. | In de [[begrippenlijst#Polemiek|polemiek]] omtrent de kunstboter was de discussie omtrent de vermeende schadelijkheid van het product rond 1885 wel uitgewoed; het vooroordeel dat gekoesterd werd, als zou kunstboter een schadelijk en ongezond product zijn, was tamelijk afdoende bestreden. | ||
In de periode 1885 1889 stond de andere discussie centraal: de beschuldiging van [[Botervervalsing|'''knoeierij''']]. Deze aantijging legde een veel gecompliceerder probleem bloot, dat verweven was met de binnenlandse en buitenlandse boterhandel. Kunstboter werd op grote schaal als natuurboter verkocht en de boeren, die de prijs van hun boter zagen kelderen, waren de dupe. | In de periode 1885 1889 stond de andere discussie centraal: de beschuldiging van [[Botervervalsing|'''knoeierij''']]. Deze aantijging legde een veel gecompliceerder probleem bloot, dat verweven was met de binnenlandse en buitenlandse boterhandel. Kunstboter werd op grote schaal als natuurboter verkocht en de boeren, die de prijs van hun boter zagen kelderen, waren de dupe. | ||
| − | |||
'''Verantwoordelijkheid voor de knoeierijen?''' | '''Verantwoordelijkheid voor de knoeierijen?''' | ||
| − | |||
De margarineboterfabrikanten hadden aanvankelijk een simpel antwoord op dergelijke aantijgingen: dit bedrog werd gepleegd door de handelaren, c.q. verkopers en de winkeliers, die gewoon een hogere prijs voor hun kunstboter vroegen dan waarop ze recht hadden. | De margarineboterfabrikanten hadden aanvankelijk een simpel antwoord op dergelijke aantijgingen: dit bedrog werd gepleegd door de handelaren, c.q. verkopers en de winkeliers, die gewoon een hogere prijs voor hun kunstboter vroegen dan waarop ze recht hadden. | ||
| − | Ook werd de beschuldigende vinger uitgestoken naar de zuivelindustrie zelf: hoe vaak kwam het niet voor dat boeren zelf hun natuurboter aanlengden met surrogaat en de consument voor kunstboter de prijs van natuurboter rekenden? Op deze wijze poogde de kunstboterindustrie elke verantwoordelijkheid voor het bedrog en de knoeierijen af te schuiven. | + | Ook werd de beschuldigende vinger uitgestoken naar de zuivelindustrie zelf: hoe vaak kwam het niet voor dat boeren zelf hun [[Zuivel in Zuid Nederland|'''natuurboter''']] aanlengden met [[Begrippenlijst#surrogaat|surrogaat]] en de consument voor kunstboter de prijs van natuurboter rekenden? Op deze wijze poogde de kunstboterindustrie elke verantwoordelijkheid voor het bedrog en de knoeierijen af te schuiven. |
Maar sommigen, zoals de Duitse chemicus dr. R. Wollny, waren ervan overtuigd dat de fabrikanten de knoeierij actief steunden of ten minste in de hand werkten. Tijdens bezoeken aan Nederlandse fabrieken was zijn oog speciaal gevallen op de verpakkingsafdelingen, waarin hij een verbijsterende variatie aan 'echte' botervaten ontdekte.[[Noten TIN19-1-H5#5-81|<sup>[81]</sup>]] Wollny beschuldigde de fabrikanten ervan bewust verwarring te zaaien door kunstboter in deze bekende botervaten te verpakken. Hoewel de fabrikanten de waar netjes als [[De pioniers van de margarineindustrie|''''butterine'''']] factureerden, is er weinig verbeeldingskracht voor nodig om te begrijpen hoe het artikel uiteindelijk bij de consument belandde: als boter voor een boterprijs. | Maar sommigen, zoals de Duitse chemicus dr. R. Wollny, waren ervan overtuigd dat de fabrikanten de knoeierij actief steunden of ten minste in de hand werkten. Tijdens bezoeken aan Nederlandse fabrieken was zijn oog speciaal gevallen op de verpakkingsafdelingen, waarin hij een verbijsterende variatie aan 'echte' botervaten ontdekte.[[Noten TIN19-1-H5#5-81|<sup>[81]</sup>]] Wollny beschuldigde de fabrikanten ervan bewust verwarring te zaaien door kunstboter in deze bekende botervaten te verpakken. Hoewel de fabrikanten de waar netjes als [[De pioniers van de margarineindustrie|''''butterine'''']] factureerden, is er weinig verbeeldingskracht voor nodig om te begrijpen hoe het artikel uiteindelijk bij de consument belandde: als boter voor een boterprijs. | ||