Voedselvoorziening tijdens de oorlog
Van Techniek in Nederland
| Regel 13: | Regel 13: | ||
Er werd een apparaat opgezet om schaarste in plaats van overproductie, zoals in de jaren dertig, te kunnen bestrijden en dat bestond uit elf productorganisaties waarbij bedrijven zich verplicht moesten aansluiten. Brood was als eerste volksvoedsel bedreigd en daarom werd de productie, opslag en distributie van graan als eerste centraal geregeld. De boeren moesten hun weidegrond geschikt maken voor akkerbouw en tussen 1940 en 1943 kromp het weide[[Begrippenlijst#Areaal|areaal]] in met 16%; zelfs parken werden gebruikt voor de graanproductie. Voorts werden de boeren verplicht hun veestapel te verkleinen in verband met de beperkte veevoervoorraden. Voor de boeren betekende het doorvoeren van deze maatregel kapitaalvernietiging, waardoor deze maatregel een strikte controle vereiste; in ruil voor hun medewerking kregen de boeren meer voedsel toegewezen. | Er werd een apparaat opgezet om schaarste in plaats van overproductie, zoals in de jaren dertig, te kunnen bestrijden en dat bestond uit elf productorganisaties waarbij bedrijven zich verplicht moesten aansluiten. Brood was als eerste volksvoedsel bedreigd en daarom werd de productie, opslag en distributie van graan als eerste centraal geregeld. De boeren moesten hun weidegrond geschikt maken voor akkerbouw en tussen 1940 en 1943 kromp het weide[[Begrippenlijst#Areaal|areaal]] in met 16%; zelfs parken werden gebruikt voor de graanproductie. Voorts werden de boeren verplicht hun veestapel te verkleinen in verband met de beperkte veevoervoorraden. Voor de boeren betekende het doorvoeren van deze maatregel kapitaalvernietiging, waardoor deze maatregel een strikte controle vereiste; in ruil voor hun medewerking kregen de boeren meer voedsel toegewezen. | ||
| − | Vele andere wijzigingen in de bestaande productie werden doorgevoerd met het oog op het streven naar [[begrippenlijst#Autarkie| | + | Vele andere wijzigingen in de bestaande productie werden doorgevoerd met het oog op het streven naar [[begrippenlijst#Autarkie|autarkie]] en een zo economisch mogelijk gebruik maken van agrarische grondstoffen waarvan de Nederlandse bevolking voor haar voeding afhankelijk was. Behalve graan werd onder meer ook een voorraad vet aangelegd. |
| − | autarkie]] en een zo economisch mogelijk gebruik maken van agrarische grondstoffen waarvan de Nederlandse bevolking voor haar voeding afhankelijk was. Behalve graan werd onder meer ook een voorraad vet aangelegd. | + | |
| − | Overigens verliet een deel van de bevolking zich voor sommige producten op volkstuinen en andere vormen van zelfvoorziening.[[Noten TIN20-3-H3#3-41|<sup>[41]</sup>]] [[Afbeelding:05_G357_V_3_8.JPG|thumb|750px|left|Als gevolg van de Duitse bezetting was vlees eind jaren veertig nog schaars, waardoor vrouwen in 1948 de straat op gingen om meer te eisen.]] | + | Bijna de hele voedselvoorziening was centraal geregeld, zelfs tot en met het vervoer door heel Nederland. [[De Nederlandse diepvriessector als oorlogsindustrie|'''Een groot deel van de productie ging echter naar het Duitse leger''']]. De bedrijfsvoering in de landbouw werd moeilijker op het moment dat paarden werden gevorderd en kunstmest, brandstoffen voor machines, reserveonderdelen en arbeidskrachten begonnen te ontbreken. |
| + | |||
| + | Niettemin bleef de landbouw functioneren. Van vele zorgvuldig gespaarde voorraden (vet, rijst, koffie, cacao) moesten echter grote porties aan de bezetter worden geleverd. Als onderdeel van de maatregelen werd in 1940 het Landbouw-Economisch Instituut opgericht om ook vanuit die wetenschappelijke invalshoek alles te doen wat mogelijk was voor landbouw en voeding.[[Noten TIN20-3-H3#3-40|<sup>[40]</sup>]] | ||
| + | |||
| + | Overigens verliet een deel van de bevolking zich voor sommige producten op volkstuinen en andere vormen van zelfvoorziening.[[Noten TIN20-3-H3#3-41|<sup>[41]</sup>]] | ||
| + | [[Afbeelding:05_G357_V_3_8.JPG|thumb|750px|left|Als gevolg van de Duitse bezetting was vlees eind jaren veertig nog schaars, waardoor vrouwen in 1948 de straat op gingen om meer te eisen.]] | ||