Assortiment en voedselketen

In de twintigste eeuw onderging het   

In de twintigste eeuw onderging het   

Behalve de omvang van het aantal voedingsmiddelen veranderde ook de samenstelling van de artikelen. Samengestelde producten, voedingsmiddelen die zijn opgebouwd uit elementen afkomstig uit zeer verschillende grondstoffen en ingrediënten, zijn zelfs het merendeel van het assortiment gaan uitmaken. Dit zijn artikelen waarvan de agrarische herkomst volstrekt onduidelijk is geworden, zoals droge soepen en sauzen, Coca-cola en andere frisdranken, zuiveltoetjes, allerlei soorten zoete en hartige snacks en diepvriesproducten.[[Noten TIN20-3-H1#1-9|^[9]]] Samengestelde producten waren, met uitzondering van margarine, rond 1890 onbekend en schier ondenkbaar. Samengestelde producten vormen een van de belangrijkste innovaties van de voedings- en genotmiddelenindustrie; na de Tweede Wereldoorlog nam de productie hiervan een hoge vlucht. Zelfs artikelen van herkenbaar dierlijke of plantaardige herkomst uit het huidige assortiment, zijn op allerlei manieren industrieel bewerkt. Tijdens productie, transport, opslag en [[begrippenlijst#Distributie|distributie]] ondergaan voedingsmiddelen vaak complexe technische behandelingen, waardoor ze veranderen.  

Behalve de omvang van het aantal voedingsmiddelen veranderde ook de samenstelling van de artikelen. Samengestelde producten, voedingsmiddelen die zijn opgebouwd uit elementen afkomstig uit zeer verschillende grondstoffen en ingrediënten, zijn zelfs het merendeel van het assortiment gaan uitmaken. Dit zijn artikelen waarvan de agrarische herkomst volstrekt onduidelijk is geworden, zoals droge soepen en sauzen, Coca-cola en andere frisdranken, zuiveltoetjes, allerlei soorten zoete en hartige snacks en diepvriesproducten.[[Noten TIN20-3-H1#1-9|^[9]]] Samengestelde producten waren, met uitzondering van margarine, rond 1890 onbekend en schier ondenkbaar. Samengestelde producten vormen een van de belangrijkste innovaties van de voedings- en genotmiddelenindustrie; na de Tweede Wereldoorlog nam de productie hiervan een hoge vlucht. Zelfs artikelen van herkenbaar dierlijke of plantaardige herkomst uit het huidige assortiment, zijn op allerlei manieren industrieel bewerkt. Tijdens productie, transport, opslag en [[begrippenlijst#Distributie|distributie]] ondergaan voedingsmiddelen vaak complexe technische behandelingen, waardoor ze veranderen.  

[[afbeelding:Figuur_1,1.jpg|thumb|600px|left|Voedingsmiddelenketen.]]

[[afbeelding:Figuur_1,1.jpg|thumb|600px|left|Voedingsmiddelenketen.]]

Ingrijpende gebeurtenissen als de economische crises en de beide wereldoorlogen hadden voor de Nederlandse voeding grote gevolgen. Deelprocessen zoals industrialisering (voortgaande mechanisering en schaalvergroting van de productie en het transport) en verstedelijking strekten zich uit over langere termijn, maar verliepen niet gelijkmatig.  

Ingrijpende gebeurtenissen als de economische crises en de beide wereldoorlogen hadden voor de Nederlandse voeding grote gevolgen. Deelprocessen zoals industrialisering (voortgaande mechanisering en schaalvergroting van de productie en het transport) en verstedelijking strekten zich uit over langere termijn, maar verliepen niet gelijkmatig.  

Naarmate meer mensen van het platteland wegtrokken en in de stad gingen werken, waren ze minder in staat hun eigen voedsel te verbouwen en moesten ze het kopen. Dit bracht grondige veranderingen binnen de voedselvoorziening en de voedingsmiddelenketen met zich mee. Andere belangrijke aspecten van modernisering waren onder andere de groei van de regelgeving door de overheid inzake voeding en gezondheid, alsmede het toenemende maatschappelijke gewicht van kennis en wetenschap. Dit laatste manifesteerde zich onder meer in een verhoging van het opleidingspeil van de bevolking als geheel en in een geleidelijke verwetenschappelijking van productietechnieken. Voor de voeding was de opkomst van de fysiologie, de voedings- en gezondheidsleer en de (bio)chemie van grote betekenis. Ten slotte mag de welvaartsverhoging (de stijging van de koopkracht) in deze schets van de modernisering niet ontbreken. Het samenspel van deze ontwikkelingen met andere, plaats- en tijdgebonden factoren had grote invloed op de manier waarop het assortiment en de voedingsmiddelenketen tussen 1890 en 1990 veranderden.

Naarmate meer mensen van het platteland wegtrokken en in de stad gingen werken, waren ze minder in staat hun eigen voedsel te verbouwen en moesten ze het kopen. Dit bracht grondige veranderingen binnen de voedselvoorziening en de voedingsmiddelenketen met zich mee. Andere belangrijke aspecten van modernisering waren onder andere de groei van de regelgeving door de overheid inzake voeding en gezondheid, alsmede het toenemende maatschappelijke gewicht van kennis en wetenschap. Dit laatste manifesteerde zich onder meer in een verhoging van het opleidingspeil van de bevolking als geheel en in een geleidelijke verwetenschappelijking van productietechnieken. Voor de voeding was de opkomst van de fysiologie, de voedings- en gezondheidsleer en de (bio)chemie van grote betekenis. Ten slotte mag de welvaartsverhoging (de stijging van de koopkracht) in deze schets van de modernisering niet ontbreken. Het samenspel van deze ontwikkelingen met andere, plaats- en tijdgebonden factoren had grote invloed op de manier waarop het assortiment en de voedingsmiddelenketen tussen 1890 en 1990 veranderden.