Assortiment en voedselketen
Van Techniek in Nederland
| Regel 1: | Regel 1: | ||
In de twintigste eeuw onderging het | In de twintigste eeuw onderging het | ||
| − | [[begrippenlijst#Assortiment|assortiment]] aan voedingsmiddelen waarover Nederlanders konden beschikken, een transformatie. Vergeleken met de periode rond 1890 is het aantal producten dat we kunnen eten, in het jaar 2000 [begrippenlijst#Exponentieel|exponentieel]] gegroeid. Het type, de kwaliteit, het uiterlijk en de herkomst ervan [[Veranderingen in het voedselpatroon|'''veranderden fundamenteel van karakter.''']] Karigheid en eentonigheid, kenmerken van de voeding van het grootste deel van de bevolking, behoren hierdoor tot het verleden. Er heeft een ontwikkeling plaatsgevonden van zeer beperkte naar [[begrippenlijst#Schier|schier]] oneindige mogelijkheden om de maag gevarieerd, lekker en al dan niet gezond te vullen. Alle Nederlanders kunnen anno 2000 beschikken over een overvloedige en gestandaardiseerde voedselvoorraad, een unieke situatie in de geschiedenis.(7) Consumenten van nu kunnen echter moeilijk kiezen uit de huidige berg van ten minste 15.000 producten die het moderne assortiment rijk is.(8) Behalve de omvang van het aantal voedingsmiddelen veranderde ook de samenstelling van de artikelen. Samengestelde producten, voedingsmiddelen die zijn opgebouwd uit elementen afkomstig uit zeer verschillende grondstoffen en ingrediënten, zijn zelfs het merendeel van het assortiment gaan uitmaken. Dit zijn artikelen waarvan de agrarische herkomst volstrekt onduidelijk is geworden, zoals droge soepen en sauzen, Coca-cola en andere frisdranken, zuiveltoetjes, allerlei soorten zoete en hartige snacks en diepvriesproducten.(9) Samengestelde producten waren, met uitzondering van margarine, rond 1890 onbekend en schier ondenkbaar. Samengestelde producten vormen een van de belangrijkste innovaties van de voedings- en genotmiddelenindustrie; na de Tweede Wereldoorlog nam de productie hiervan een hoge vlucht. Zelfs artikelen van herkenbaar dierlijke of plantaardige herkomst uit het huidige assortiment, zijn op allerlei manieren industrieel bewerkt. Tijdens productie, transport, opslag en [[begrippenlijst#Distributie|distributie]] ondergaan voedingsmiddelen vaak complexe technische behandelingen, waardoor ze veranderen. | + | [[begrippenlijst#Assortiment|assortiment]] aan voedingsmiddelen waarover Nederlanders konden beschikken, een transformatie. Vergeleken met de periode rond 1890 is het aantal producten dat we kunnen eten, in het jaar 2000 [[begrippenlijst#Exponentieel|exponentieel]] gegroeid. Het type, de kwaliteit, het uiterlijk en de herkomst ervan [[Veranderingen in het voedselpatroon|'''veranderden fundamenteel van karakter.''']] Karigheid en eentonigheid, kenmerken van de voeding van het grootste deel van de bevolking, behoren hierdoor tot het verleden. Er heeft een ontwikkeling plaatsgevonden van zeer beperkte naar [[begrippenlijst#Schier|schier]] oneindige mogelijkheden om de maag gevarieerd, lekker en al dan niet gezond te vullen. Alle Nederlanders kunnen anno 2000 beschikken over een overvloedige en gestandaardiseerde voedselvoorraad, een unieke situatie in de geschiedenis.(7) Consumenten van nu kunnen echter moeilijk kiezen uit de huidige berg van ten minste 15.000 producten die het moderne assortiment rijk is.(8) Behalve de omvang van het aantal voedingsmiddelen veranderde ook de samenstelling van de artikelen. Samengestelde producten, voedingsmiddelen die zijn opgebouwd uit elementen afkomstig uit zeer verschillende grondstoffen en ingrediënten, zijn zelfs het merendeel van het assortiment gaan uitmaken. Dit zijn artikelen waarvan de agrarische herkomst volstrekt onduidelijk is geworden, zoals droge soepen en sauzen, Coca-cola en andere frisdranken, zuiveltoetjes, allerlei soorten zoete en hartige snacks en diepvriesproducten.(9) Samengestelde producten waren, met uitzondering van margarine, rond 1890 onbekend en schier ondenkbaar. Samengestelde producten vormen een van de belangrijkste innovaties van de voedings- en genotmiddelenindustrie; na de Tweede Wereldoorlog nam de productie hiervan een hoge vlucht. Zelfs artikelen van herkenbaar dierlijke of plantaardige herkomst uit het huidige assortiment, zijn op allerlei manieren industrieel bewerkt. Tijdens productie, transport, opslag en [[begrippenlijst#Distributie|distributie]] ondergaan voedingsmiddelen vaak complexe technische behandelingen, waardoor ze veranderen. |
[[afbeelding:Figuur_1,1.jpg|thumb|600px|left|Voedingsmiddelenketen.]] | [[afbeelding:Figuur_1,1.jpg|thumb|600px|left|Voedingsmiddelenketen.]] | ||
De termen assortiment en voedingsmiddelenketen zijn hedendaags; aan het eind van de negentiende eeuw waren ze onbekend. Onder assortiment verstaan we het aanbod van producten die ter beschikking staan van consumenten. Consumenten kiezen (en kopen) artikelen uit het assortiment om zo hun te bereiden of bereide maaltijden samen te stellen. Ze doen dit volgens bepaalde criteria, waardoor ze vorm geven aan maaltijd- en voedselpatronen.(10) Het begrip voedingsmiddelenketen (zie figuur 1.1) staat voor een omvangrijk stelsel van onderling verbonden fases en schakels. Fases zijn productie, distributie, bereiding, consumptie en afvalverwerking van voedsel. Binnen de productie onderscheiden we de primaire productie in de landbouw en de [[begrippenlijst#Secundair|secundaire]] productie in de voedings- en genotmiddelenindustrie.(11) In de secundaire productiefase van de voedingsmiddelenketen worden plantaardige en dierlijke grondstoffen die zijn voortgebracht door de agrarische sector, verwerkt door de voedings- en genotmiddelenindustrie tot producten; deze vormen gezamenlijk het assortiment. Grondstoffen ondergaan in de daaropvolgende fases van distributie (transport, handel en opslag), bereiding, consumptie en afvalverwerking verdere transformaties. Schakels zijn aanduidingen voor de locaties waar de transformaties plaatsvinden en individuen, maatschappelijke groepen en hun organisaties actief zijn.(12)De keten is op te vatten als een stelsel van fases en schakels waarlangs de voedselstroom loopt en dat mensen organiseert. | De termen assortiment en voedingsmiddelenketen zijn hedendaags; aan het eind van de negentiende eeuw waren ze onbekend. Onder assortiment verstaan we het aanbod van producten die ter beschikking staan van consumenten. Consumenten kiezen (en kopen) artikelen uit het assortiment om zo hun te bereiden of bereide maaltijden samen te stellen. Ze doen dit volgens bepaalde criteria, waardoor ze vorm geven aan maaltijd- en voedselpatronen.(10) Het begrip voedingsmiddelenketen (zie figuur 1.1) staat voor een omvangrijk stelsel van onderling verbonden fases en schakels. Fases zijn productie, distributie, bereiding, consumptie en afvalverwerking van voedsel. Binnen de productie onderscheiden we de primaire productie in de landbouw en de [[begrippenlijst#Secundair|secundaire]] productie in de voedings- en genotmiddelenindustrie.(11) In de secundaire productiefase van de voedingsmiddelenketen worden plantaardige en dierlijke grondstoffen die zijn voortgebracht door de agrarische sector, verwerkt door de voedings- en genotmiddelenindustrie tot producten; deze vormen gezamenlijk het assortiment. Grondstoffen ondergaan in de daaropvolgende fases van distributie (transport, handel en opslag), bereiding, consumptie en afvalverwerking verdere transformaties. Schakels zijn aanduidingen voor de locaties waar de transformaties plaatsvinden en individuen, maatschappelijke groepen en hun organisaties actief zijn.(12)De keten is op te vatten als een stelsel van fases en schakels waarlangs de voedselstroom loopt en dat mensen organiseert. | ||