De overslag van graan

Van Techniek in Nederland

Ga naar: navigatie, zoek
Regel 2: Regel 2:
 
Hier werd het graan in een weegbak gestort. Veel meer dan het geval was bij laagwaardige producten als kolen en erts, kwam het bij graan aan op een precieze weging, zodat degenen die het graan importeerden, ervan verzekerd waren dat zij de aangekochte hoeveelheid ook daadwerkelijk ontvingen. Vervolgens werd het graan, al dan niet opnieuw, gezakt of los gestort, meestal via een glijgoot in een binnenschip gebracht. Bij de fysieke en administratieve behandeling van het graan in de haven waren al met al zeer veel partijen betrokken: de rederijen en hun agenten (cargadoors), handelaren en hun vertegenwoordigers (de factors), wegers, controleurs, [[begrippenlijst#Stuwadoor|stuwadoors]] en bootwerkers. In het begin van de twintigste eeuw maakte een lossende graanboot de indruk van ‘een wriemelend mierennest’.(53)  Deze vergaande, onoverzichtelijke arbeidsverdeling suggereert het bestaan van een ‘[[begrippenlijst#Crisis of control|crisis of control]]’, die aanleiding zou kunnen geven tot het zoeken naar stroomlijning door middel van technische innovaties. De complexe situatie bleek mechanisering echter vooral te bemoeilijken.
 
Hier werd het graan in een weegbak gestort. Veel meer dan het geval was bij laagwaardige producten als kolen en erts, kwam het bij graan aan op een precieze weging, zodat degenen die het graan importeerden, ervan verzekerd waren dat zij de aangekochte hoeveelheid ook daadwerkelijk ontvingen. Vervolgens werd het graan, al dan niet opnieuw, gezakt of los gestort, meestal via een glijgoot in een binnenschip gebracht. Bij de fysieke en administratieve behandeling van het graan in de haven waren al met al zeer veel partijen betrokken: de rederijen en hun agenten (cargadoors), handelaren en hun vertegenwoordigers (de factors), wegers, controleurs, [[begrippenlijst#Stuwadoor|stuwadoors]] en bootwerkers. In het begin van de twintigste eeuw maakte een lossende graanboot de indruk van ‘een wriemelend mierennest’.(53)  Deze vergaande, onoverzichtelijke arbeidsverdeling suggereert het bestaan van een ‘[[begrippenlijst#Crisis of control|crisis of control]]’, die aanleiding zou kunnen geven tot het zoeken naar stroomlijning door middel van technische innovaties. De complexe situatie bleek mechanisering echter vooral te bemoeilijken.
  
'''[[begrippenlijst#Elevator|Bekerelevators]]'''
+
[[begrippenlijst#Elevator|Bekerelevators]]
  
 
In 1882 ondernam de Rotterdamsche Ballast Maatschappij, een onderneming waar verder weinig van bekend is, een poging een bekerelevator in te voeren voor de graanlossing in de Rotterdamse haven. De [[De graanelevator|'''elevator''']] was oorspronkelijk gebouwd voor de overslag van kolen en geplaatst op een houten ponton, bestaande uit een oud vissersschip. De bekers schepten het graan niet automatisch uit het ruim: zij werden met schoppen gevuld om vervolgens in de ontvangende ruimte te worden leeggestort.(54)Er ontstond grote weerstand tegen de inzet van dit apparaat, niet alleen bij de arbeiders die hun broodwinning in gevaar zagen komen, maar ook bij bepaalde ondernemers, zoals de expediteurs (tussenpersonen die het transport naar het achterland organiseerden). Het verdere lot van deze elevator is niet met zekerheid bekend. Volgens mondelinge overlevering werd hij op een gegeven moment door havenarbeiders in brand gestoken.  
 
In 1882 ondernam de Rotterdamsche Ballast Maatschappij, een onderneming waar verder weinig van bekend is, een poging een bekerelevator in te voeren voor de graanlossing in de Rotterdamse haven. De [[De graanelevator|'''elevator''']] was oorspronkelijk gebouwd voor de overslag van kolen en geplaatst op een houten ponton, bestaande uit een oud vissersschip. De bekers schepten het graan niet automatisch uit het ruim: zij werden met schoppen gevuld om vervolgens in de ontvangende ruimte te worden leeggestort.(54)Er ontstond grote weerstand tegen de inzet van dit apparaat, niet alleen bij de arbeiders die hun broodwinning in gevaar zagen komen, maar ook bij bepaalde ondernemers, zoals de expediteurs (tussenpersonen die het transport naar het achterland organiseerden). Het verdere lot van deze elevator is niet met zekerheid bekend. Volgens mondelinge overlevering werd hij op een gegeven moment door havenarbeiders in brand gestoken.  

Versie op 13 aug 2007 14:14