De teelt van bieten tot en met de jaren 1860
Van Techniek in Nederland
| Regel 4: | Regel 4: | ||
De beperkte mogelijkheden van bietenteelt in [[Een nieuwe start voor de bietsuikerindustrie|'''Groningen''']] hebben mogelijk beide keren de plannen van W.A. Scholten gedwarsboomd. Een suikerfabriek van enige omvang had de opbrengst van zo'n 300 ha bieten nodig om een goede campagne te draaien. | De beperkte mogelijkheden van bietenteelt in [[Een nieuwe start voor de bietsuikerindustrie|'''Groningen''']] hebben mogelijk beide keren de plannen van W.A. Scholten gedwarsboomd. Een suikerfabriek van enige omvang had de opbrengst van zo'n 300 ha bieten nodig om een goede campagne te draaien. | ||
| − | De bietenteelt is vanaf het begin het grootste punt van zorg voor de suikerfabrikanten geweest. Mede wegens gebrek aan bieten was het [[De bietsuikerindustrie|'''Napoleontische initiatief ''']]indertijd zo moeilijk van de grond gekomen. Sindsdien was in Frankrijk en Duitsland enorm veel gedaan om het gewas te veredelen en goede teeltmethoden te ontwikkelen. | + | De bietenteelt is vanaf het begin het grootste punt van zorg voor de suikerfabrikanten geweest. Mede wegens gebrek aan bieten was het [[De bietsuikerindustrie|'''Napoleontische initiatief ''']] indertijd zo moeilijk van de grond gekomen. Sindsdien was in Frankrijk en Duitsland enorm veel gedaan om het gewas te veredelen en goede teeltmethoden te ontwikkelen. |
Toen in 1858 de heren [[een nieuwe start voor de bietsuikerindustrie|'''De Bruyn''']] met hun fabriek begonnen, waren ze waarschijnlijk al een jaar bezig geweest om boeren te vinden die volgens meerjarige contracten dat nieuwe gewas wilden verbouwen. | Toen in 1858 de heren [[een nieuwe start voor de bietsuikerindustrie|'''De Bruyn''']] met hun fabriek begonnen, waren ze waarschijnlijk al een jaar bezig geweest om boeren te vinden die volgens meerjarige contracten dat nieuwe gewas wilden verbouwen. | ||
| Regel 13: | Regel 13: | ||
'' 'uitgelokt door de buitensporig hoge pachten welke door de fabrikanten gegeven worden.' ''[[Noten TIN19-1-H7#7-122|<sup>[122]</sup>]] | '' 'uitgelokt door de buitensporig hoge pachten welke door de fabrikanten gegeven worden.' ''[[Noten TIN19-1-H7#7-122|<sup>[122]</sup>]] | ||
| − | [[Afbeelding: | + | [[Afbeelding:TIN19_pag246.jpg|thumb|right|400px|De wirwar van stoompijpen en sapleidingen die de fabrieksruimte vulde]] |
| − | + | ||
In de beginjaren kon het zijn dat de boeren ook afkwamen op het gerucht dat een hectare wel 45 tot 50 ton bieten kon opleveren. Dat scheen volgens sommigen in het buitenland het geval te zijn, | In de beginjaren kon het zijn dat de boeren ook afkwamen op het gerucht dat een hectare wel 45 tot 50 ton bieten kon opleveren. Dat scheen volgens sommigen in het buitenland het geval te zijn, | ||
'' 'dankzij zeer zorgvuldige teelt en krachtig bemesten.' ''[[Noten TIN19-1-H7#7-123|<sup>[123]</sup>]] | '' 'dankzij zeer zorgvuldige teelt en krachtig bemesten.' ''[[Noten TIN19-1-H7#7-123|<sup>[123]</sup>]] | ||
| Regel 72: | Regel 71: | ||
'''Bemesting''' | '''Bemesting''' | ||
| − | Een andere eis uit de bietencontracten was, dat er zwaarder bemest werd dan normaal. Daarvoor werd kunstmest, [[begrippenlijst#Guano|guano]], door de fabrikanten aanbevolen als goed en goedkoop. Gewone stalmest was duurder en minder effectief. Bovendien was die natuurlijke mest een broeiplaats voor allerlei sporen en zaden die na de bemesting als onkruid hun kop opstaken. Ook dat nadeel had de droge, korrelige kunstmest niet. | + | Een andere eis uit de bietencontracten was, dat er zwaarder bemest werd dan normaal. Daarvoor werd [[De guano|'''kunstmest''']], [[begrippenlijst#Guano|guano]], door de fabrikanten aanbevolen als goed en goedkoop. Gewone stalmest was duurder en minder effectief. Bovendien was die natuurlijke mest een broeiplaats voor allerlei sporen en zaden die na de bemesting als onkruid hun kop opstaken. Ook dat nadeel had de droge, korrelige kunstmest niet. |
Als de boeren dus volgens de voorschriften het land bewerkten, en ook tarwe in rijen zaaiden, bleven de akkers schoner en makkelijker te onderhouden. Dan zou ook de braak kunnen vervallen, die al lang niet meer de functie had van een herstelperiode voor het land: hij was nog vooral noodzakelijk om door herhaaldelijk ploegen het onkruid te bestrijden. | Als de boeren dus volgens de voorschriften het land bewerkten, en ook tarwe in rijen zaaiden, bleven de akkers schoner en makkelijker te onderhouden. Dan zou ook de braak kunnen vervallen, die al lang niet meer de functie had van een herstelperiode voor het land: hij was nog vooral noodzakelijk om door herhaaldelijk ploegen het onkruid te bestrijden. | ||