De wipkraan
Van Techniek in Nederland
| Regel 1: | Regel 1: | ||
| − | De wipkraan (ook wel genoemd: topkraan) bracht in de jaren twintig een belangrijke verbetering van de techniek van de Rotterdamse stukgoedoverslag. Rond 1920 hadden havendraaikranen dikwijls reeds een verstelbare [[Begrippenlijst#Giek|giek]].[[Noten H5#5-40|<sup>[40]</sup>]] Echter, het veranderen van de stand van de giek van een minimale naar een maximale reikwijdte vergde veel tijd, ongeveer vijf minuten, terwijl deze operatie in de regel niet mocht geschieden met de last hangend aan de haak. Deze beweging (het zogenaamde ‘derricken’) werd dan ook op de meeste plaatsen een gering aantal malen per week toegepast en kon niet als ‘een normale werkbeweging’ worden beschouwd. Het typische van een wipkraan was dat het veranderen van de stand van de giek (het zogenaamde wippen, ook wel genoemd: toppen) met de last hangend aan de haak kon geschieden. De constructie van een wipkraan was namelijk zodanig dat bij het wippen de last (nagenoeg) op gelijke hoogte bleef. Hierdoor was er geen energie nodig om de zwaartekracht te overwinnen. Uit de mogelijkheid van het wippen vloeiden verschillende belangrijke voordelen voort: | + | De wipkraan (ook wel genoemd: topkraan) bracht in de jaren twintig een belangrijke verbetering van de techniek van de Rotterdamse stukgoedoverslag. Rond 1920 hadden havendraaikranen dikwijls reeds een verstelbare [[Begrippenlijst#Giek|giek]].[[Noten H5#5-40|<sup>[40]</sup>]] Echter, het veranderen van de stand van de giek van een minimale naar een maximale reikwijdte vergde veel tijd, ongeveer vijf minuten, terwijl deze operatie in de regel niet mocht geschieden met de last hangend aan de haak. Deze beweging (het zogenaamde ‘derricken’) werd dan ook op de meeste plaatsen een gering aantal malen per week toegepast en kon niet als ‘een normale werkbeweging’ worden beschouwd. |
| + | |||
| + | Het typische van een wipkraan was dat het veranderen van de stand van de giek (het zogenaamde wippen, ook wel genoemd: toppen) met de last hangend aan de haak kon geschieden. De constructie van een wipkraan was namelijk zodanig dat bij het wippen de last (nagenoeg) op gelijke hoogte bleef. Hierdoor was er geen energie nodig om de zwaartekracht te overwinnen. Uit de mogelijkheid van het wippen vloeiden verschillende belangrijke voordelen voort: | ||
| + | |||
• de giek kon hindernissen zoals scheepsmasten en gebouwen ontwijken en kon dus een grotere lengte krijgen, waardoor hij beter direct in het ruim kon werken; | • de giek kon hindernissen zoals scheepsmasten en gebouwen ontwijken en kon dus een grotere lengte krijgen, waardoor hij beter direct in het ruim kon werken; | ||
| + | |||
• het was nu beter mogelijk tegelijkertijd met het laad- en losgerei van de schepen en met de wipkranen te werken; | • het was nu beter mogelijk tegelijkertijd met het laad- en losgerei van de schepen en met de wipkranen te werken; | ||
| + | |||
• wipkranen konden veel dichter naast elkaar werken: het was dus mogelijk met meer kranen per schip te werken dan voorheen; | • wipkranen konden veel dichter naast elkaar werken: het was dus mogelijk met meer kranen per schip te werken dan voorheen; | ||
| + | |||
• de wipkraan kon de last – binnen zijn reikwijdte – op elke gewenste plaats op de kade neerzetten of oppakken. Een gewone draaikraan was gebonden aan zijn vaste draaicirkel en het verrijden van deze kranen vergde te veel tijd en energie. | • de wipkraan kon de last – binnen zijn reikwijdte – op elke gewenste plaats op de kade neerzetten of oppakken. Een gewone draaikraan was gebonden aan zijn vaste draaicirkel en het verrijden van deze kranen vergde te veel tijd en energie. | ||