Geur- en smaakstoffen
Van Techniek in Nederland
| Regel 13: | Regel 13: | ||
Deze [[Crisis in de relatie producent-consument|'''kritiek''']] is in de laatste decennia van de twintigste eeuw krachtiger geworden en heeft tot nauwkeuriger onderzoek en pogingen tot (internationale) normstelling geleid. Vooral aan de consumptie van kleurstoffen (maar ook aan bepaalde conserveermiddelen en andere additieven) worden [[begrippenlijst#Allergie|allergische]] reacties, gedragsproblemen bij kinderen, [[begrippenlijst#Voedselintolerantie| | Deze [[Crisis in de relatie producent-consument|'''kritiek''']] is in de laatste decennia van de twintigste eeuw krachtiger geworden en heeft tot nauwkeuriger onderzoek en pogingen tot (internationale) normstelling geleid. Vooral aan de consumptie van kleurstoffen (maar ook aan bepaalde conserveermiddelen en andere additieven) worden [[begrippenlijst#Allergie|allergische]] reacties, gedragsproblemen bij kinderen, [[begrippenlijst#Voedselintolerantie| | ||
| − | voedselintolerantie]] en andere gezondheidsproblemen toegeschreven, maar veel kennis is nog onzeker en sterk in beweging.[[Noten TIN20-3-H5#5-40|<sup>[40]</sup>]] | + | voedselintolerantie]] en andere gezondheidsproblemen toegeschreven, maar veel kennis is nog onzeker en sterk in beweging. |
| + | [[Noten TIN20-3-H5#5-40|<sup>[40]</sup>]] | ||
| Regel 22: | Regel 23: | ||
Een ander groot bedrijf is Quest International, voorheen Chemische Fabriek Naarden en tot voor kort onderdeel van Unilever. Het vervolg van deze paragraaf handelt over de ontwikkeling van Quest, een van de vele bedrijven die te maken kregen met de toenemende ‘chemofobie’ onder het publiek in de tweede helft van de twintigste eeuw. | Een ander groot bedrijf is Quest International, voorheen Chemische Fabriek Naarden en tot voor kort onderdeel van Unilever. Het vervolg van deze paragraaf handelt over de ontwikkeling van Quest, een van de vele bedrijven die te maken kregen met de toenemende ‘chemofobie’ onder het publiek in de tweede helft van de twintigste eeuw. | ||
| − | De Chemische Fabriek Naarden dateert van 1905 en begon in de gebouwen van een beetwortelsuikerfabriek die het in de concurrentiestrijd niet meer had kunnen bolwerken. Begonnen met [[begrippenlijst#Glycerine |glycerineproductie]] voor oorlogsdoeleinden, stapte de fabriek in 1907 over op de vervaardiging van kummelolie, een eerste stap op het terrein van de [[begrippenlijst# | + | De Chemische Fabriek Naarden dateert van 1905 en begon in de gebouwen van een beetwortelsuikerfabriek die het in de concurrentiestrijd niet meer had kunnen bolwerken. Begonnen met [[begrippenlijst#Glycerine |glycerineproductie]] voor oorlogsdoeleinden, stapte de fabriek in 1907 over op de vervaardiging van kummelolie, een eerste stap op het terrein van de [[begrippenlijst#Etherische|etherische]] oliën waarin ‘Naarden’ zich zou gaan specialiseren.[[Noten TIN20-3-H5#5-42|<sup>[42]</sup>]] |
| − | Aanvankelijk richtte de fabriek zich op reukstoffen, later ook op smaakstoffen. In 1920 ging het vanilineproject van start, waarbij voor het eerst een smaakstof chemisch werd gefabriceerd ter vervanging van de dure bereidingswijze uit [[begrippenlijst#Vanille|vanille]]stokjes. Vervolgens breidden de activiteiten van de fabriek zich uit naar [[begrippenlijst#Theobromine|theobromine]] en [[begrippenlijst# | + | Aanvankelijk richtte de fabriek zich op reukstoffen, later ook op smaakstoffen. In 1920 ging het vanilineproject van start, waarbij voor het eerst een smaakstof chemisch werd gefabriceerd ter vervanging van de dure bereidingswijze uit [[begrippenlijst#Vanille|vanille]]stokjes. Vervolgens breidden de activiteiten van de fabriek zich uit naar [[begrippenlijst#Theobromine|theobromine]] en [[begrippenlijst#Cafeine|cafeïne]], gewonnen uit cacaoschroot, van belang voor de opkomende farmaceutische en de frisdrankenindustrie alsmede enkele parfumsoorten. |
| − | Tijdens de [[Voedselvoorziening tijdens de oorlog|''']] | + | Tijdens de [[Voedselvoorziening tijdens de oorlog|'''Tweede Wereldoorlog''']] werkten de onderzoeksafdelingen aan [[Begrippenlijst#Surrogaat|surrogaten]] zoals theetabletten (gemaakt van plantenextract, melksuiker en aardappel), vlees- en jusaroma’s (van ondermelk, prei en ui) en aan synthetische [[De verwerking van vitamines in voedingsmiddelen|'''vitamine C''']]. De fabricage van dit laatste product vond op verzoek van de regering plaats in samenwerking met de Gist- en Spiritusfabriek in Delft. |
Gebrek aan brandstoffen maakte het ten slotte vrijwel onmogelijk de fabriek draaiende te houden. Na de oorlog kon de verworven kennis worden gebruikt voor allerlei producten, die over de hele wereld werden verkocht. Het onderzoek werd na 1945 definitief gericht op de analyse en synthetische samenstelling van geur- en smaakstoffen, waaraan door de expansie van diverse bedrijfstakken, niet in de laatste plaats de voedingsmiddelenindustrie, een grote en snel groeiende behoefte was. | Gebrek aan brandstoffen maakte het ten slotte vrijwel onmogelijk de fabriek draaiende te houden. Na de oorlog kon de verworven kennis worden gebruikt voor allerlei producten, die over de hele wereld werden verkocht. Het onderzoek werd na 1945 definitief gericht op de analyse en synthetische samenstelling van geur- en smaakstoffen, waaraan door de expansie van diverse bedrijfstakken, niet in de laatste plaats de voedingsmiddelenindustrie, een grote en snel groeiende behoefte was. | ||
| Regel 45: | Regel 46: | ||
'''Belangrijke innovaties''' | '''Belangrijke innovaties''' | ||
| − | De opmars van de aromatisering van voedingsmiddelen in de tweede helft van de twintigste eeuw houdt verband met enkele bijzonder belangrijke innovaties in de technieken van analyse en synthese: het | + | De opmars van de aromatisering van voedingsmiddelen in de tweede helft van de twintigste eeuw houdt verband met enkele bijzonder belangrijke innovaties in de technieken van analyse en synthese: het nardiniseren, de gaschromatografie en de NMR (nucleaire massaresonantie). Bij deze innovaties, daterend uit de jaren veertig, vijftig en zeventig, heeft de Chemische Fabriek Naarden een belangrijke rol gespeeld. |
| − | nardiniseren | + | |
Allereerst het nardiniseren, een techniek waarbij de verkregen etherische oliën een betere geur en een langere houdbaarheid hebben dan langs traditionele weg mogelijk is. Deze vondst, vlak na de Tweede Wereldoorlog door ‘Naarden’ gedaan, bestaat in een algehele verwijdering van koolwaterstoffen, die een onaangename reuk veroorzaken. Tevens wordt het zuurgetal verlaagd, waardoor de aangenaam ruikende zuurstofverbindingen minder vatbaar zijn voor oxidatie en bederf. Coca Cola Company, bijvoorbeeld, levert Naarden de cocaplantolie ter nardinisering. | Allereerst het nardiniseren, een techniek waarbij de verkregen etherische oliën een betere geur en een langere houdbaarheid hebben dan langs traditionele weg mogelijk is. Deze vondst, vlak na de Tweede Wereldoorlog door ‘Naarden’ gedaan, bestaat in een algehele verwijdering van koolwaterstoffen, die een onaangename reuk veroorzaken. Tevens wordt het zuurgetal verlaagd, waardoor de aangenaam ruikende zuurstofverbindingen minder vatbaar zijn voor oxidatie en bederf. Coca Cola Company, bijvoorbeeld, levert Naarden de cocaplantolie ter nardinisering. | ||