Industrialisering van de voedselproductie: groenten en fruit
Van Techniek in Nederland
| Regel 30: | Regel 30: | ||
'''Jam en suiker''' | '''Jam en suiker''' | ||
| − | Een ander geheel nieuw product dat in deze periode op de markt verscheen was jam, gefabriceerd door [[ | + | Een ander geheel nieuw product dat in deze periode op de markt verscheen was jam, gefabriceerd door [[Begrippenlijst#Sterilisatie|sterilisatie]] van fruit onder toevoeging van suiker. Bedrijven als Hero, Teo en De Betuwe wierpen zich in het begin van de eeuw op de (seizoens)productie van dit zoete broodbeleg. Dit gebeurde in open, met de hand geroerde kookpotten op stoom, waarbij ook alle overige handelingen door menskracht, vooral van vrouwen, werden verricht. |
De jamfabrieken namen de procestechniek en het gebruik van jam over uit Engeland. Pionier in deze bedrijfstak was een zekere Baesjou, die voor zijn azijnfabriekje regelmatig Groot-Brittannië bezocht en daar kennis maakte met de jamproductie. Na enkele jaren van proefnemingen en de verwerving van de aanbeveling ‘hofleverancier’ richtte hij de Nederlandsche Fabriek van Verduurzaamde Vruchten Maatschappij De Betuwe Tiel op in 1888. | De jamfabrieken namen de procestechniek en het gebruik van jam over uit Engeland. Pionier in deze bedrijfstak was een zekere Baesjou, die voor zijn azijnfabriekje regelmatig Groot-Brittannië bezocht en daar kennis maakte met de jamproductie. Na enkele jaren van proefnemingen en de verwerving van de aanbeveling ‘hofleverancier’ richtte hij de Nederlandsche Fabriek van Verduurzaamde Vruchten Maatschappij De Betuwe Tiel op in 1888. | ||
| Regel 36: | Regel 36: | ||
Anders dan het geval was bij producten als boter, kaas en worst kende ons land geen huishoudelijke productie van jam, voorafgaand aan de fabrieksmatige bereiding. Kookboeken meldden over jam als broodbeleg bij ‘het tweede ontbijt of avondeten’ pas iets in 1918, ruimschoots nadat de industriële productie was begonnen.[[Noten TIN20-3-H2#2-67|<sup>[67]</sup>]] | Anders dan het geval was bij producten als boter, kaas en worst kende ons land geen huishoudelijke productie van jam, voorafgaand aan de fabrieksmatige bereiding. Kookboeken meldden over jam als broodbeleg bij ‘het tweede ontbijt of avondeten’ pas iets in 1918, ruimschoots nadat de industriële productie was begonnen.[[Noten TIN20-3-H2#2-67|<sup>[67]</sup>]] | ||
| − | In Engeland, daarentegen, bestond wel een huishoudelijke (marmelade- en) jamtraditie, die deels verband hield met de ruimere beschikbaarheid van suiker. In Nederland was het suikerverbruik, vergeleken met Engeland (en andere Europese landen), altijd betrekkelijk laag geweest, mede door het [[ | + | In Engeland, daarentegen, bestond wel een huishoudelijke (marmelade- en) jamtraditie, die deels verband hield met de ruimere beschikbaarheid van suiker. In Nederland was het suikerverbruik, vergeleken met Engeland (en andere Europese landen), altijd betrekkelijk laag geweest, mede door het [[Suikeraccijns|'''accijnsbeleid''']]. |
In de jaren negentig van de negentiende eeuw kreeg de suikerproductie enige omvang en werd de aandacht voor de verkoop van belang. Behalve aan kruideniers, werd dit luxeproduct ook aan de deur geleverd, soms zelfs per half ons. | In de jaren negentig van de negentiende eeuw kreeg de suikerproductie enige omvang en werd de aandacht voor de verkoop van belang. Behalve aan kruideniers, werd dit luxeproduct ook aan de deur geleverd, soms zelfs per half ons. | ||