Voedselvoorziening niet alleen het domein van producent en handel
Van Techniek in Nederland
| Regel 16: | Regel 16: | ||
[[Afbeelding:05_G357_V_1_1.JPG|thumb|left|420px|Twee keer per week een groentemarkt in Apeldoorn, eind negentiende eeuw.]] | [[Afbeelding:05_G357_V_1_1.JPG|thumb|left|420px|Twee keer per week een groentemarkt in Apeldoorn, eind negentiende eeuw.]] | ||
| − | Van dag- en weekmarkten en kleine kruidenierswinkeltjes waar de artikelen los werden verkocht, veranderde de distributie in een bijzonder wijdmazig en gedifferentieerd netwerk van verkooppunten. Er ontstonden distributievormen als inkoop[[begrippenlijst#Coöperatie|coöperaties]], grootwinkelbedrijven, vrijwillige [[begrippenlijst#Filiaalbedrijf|filiaalbedrijven]], zelfbedieningszaken en supermarktketens.[[Noten TIN20-3-H1#1-31|<sup>[31]</sup>]] | + | Van dag- en weekmarkten en kleine kruidenierswinkeltjes waar de artikelen los werden verkocht, veranderde de distributie in een bijzonder wijdmazig en gedifferentieerd netwerk van verkooppunten. Er ontstonden distributievormen als inkoop[[begrippenlijst#Coöperatie|coöperaties]], grootwinkelbedrijven, vrijwillige [[begrippenlijst#Filiaalbedrijf|filiaalbedrijven]], [[De opkomst van de zelfbediening|'''zelfbedieningszaken''']] en supermarktketens.[[Noten TIN20-3-H1#1-31|<sup>[31]</sup>]] |
Voor de maatschappelijke inbedding van het nieuwe assortiment was de bemiddeling door de distributieschakel onontbeerlijk.[[Noten TIN20-3-H1#1-32|<sup>[32]</sup>]] | Voor de maatschappelijke inbedding van het nieuwe assortiment was de bemiddeling door de distributieschakel onontbeerlijk.[[Noten TIN20-3-H1#1-32|<sup>[32]</sup>]] | ||
| Regel 28: | Regel 28: | ||
Deze kennis was essentieel voor een antwoord op de vraag hoe voeding de gezondheid en werkkracht van de inwoners van de opkomende westerse natie-staten kon beïnvloeden en was daarmee van direct belang voor overheden.[[Noten TIN20-3-H1#1-34|<sup>[34]</sup>]] | Deze kennis was essentieel voor een antwoord op de vraag hoe voeding de gezondheid en werkkracht van de inwoners van de opkomende westerse natie-staten kon beïnvloeden en was daarmee van direct belang voor overheden.[[Noten TIN20-3-H1#1-34|<sup>[34]</sup>]] | ||
| − | Experimenteel onderzoek naar de [[begrippenlijst#Fysiologie|fysiologie]] van de voeding van mensen en andere dieren moest hierover meer uitsluitsel geven. De eigenschappen en gedragingen van de voedingsmiddelen zelf (later levensmiddelentechnologie genoemd) vormden een ander breed terrein van studie. Zo wist men bijvoorbeeld door chemische omzetting [[begrippenlijst#Glucose|glucosestroop]] van [[Bietsuikerfabricage in Nederland na 1813|'''aardappelen''']] te maken. Beide takken van kennis waren voor de techniekontwikkeling van belang en hadden een [[begrippenlijst#Multidisciplinair| | + | Experimenteel onderzoek naar de [[begrippenlijst#Fysiologie|fysiologie]] van de voeding van mensen en andere dieren moest hierover meer uitsluitsel geven. De eigenschappen en gedragingen van de [[Voedingsmiddelen, ingrediënten en toevoegingen|'''voedingsmiddelen''']] zelf (later levensmiddelentechnologie genoemd) vormden een ander breed terrein van studie. Zo wist men bijvoorbeeld door chemische omzetting [[begrippenlijst#Glucose|glucosestroop]] van [[Bietsuikerfabricage in Nederland na 1813|'''aardappelen''']] te maken. Beide takken van kennis waren voor de techniekontwikkeling van belang en hadden een [[begrippenlijst#Multidisciplinair| |
multidisciplinair]] karakter. | multidisciplinair]] karakter. | ||
| Regel 43: | Regel 43: | ||
Regulering, wetgeving en controle namen omvangrijke vormen aan en noodzaakten tot de oprichting van instellingen, raden en andere structuren. De aanleiding hiertoe waren bijvoorbeeld regelmatig optredende economische crisisverschijnselen in de landbouw. Ook verleende de overheid subsidie voor de ondersteuning van werklozen en aan voedingsonderricht in het huishoudonderwijs. Het toezicht op de kwaliteit van het voedsel werd op vele plaatsen in de voedingsmiddelenketen een overheidstaak. De beide wereldoorlogen gaven het overheidsingrijpen eveneens bijzonder sterke impulsen. | Regulering, wetgeving en controle namen omvangrijke vormen aan en noodzaakten tot de oprichting van instellingen, raden en andere structuren. De aanleiding hiertoe waren bijvoorbeeld regelmatig optredende economische crisisverschijnselen in de landbouw. Ook verleende de overheid subsidie voor de ondersteuning van werklozen en aan voedingsonderricht in het huishoudonderwijs. Het toezicht op de kwaliteit van het voedsel werd op vele plaatsen in de voedingsmiddelenketen een overheidstaak. De beide wereldoorlogen gaven het overheidsingrijpen eveneens bijzonder sterke impulsen. | ||
| − | Het veld van [[Media, reclame, marketing|'''media, marketing en reclame''']] alsmede consumentenorganisaties en dergelijke kunnen we gezamenlijk laten vallen onder de noemer van [[Voorlichting en consumentenbescherming|'''voorlichting over voeding en voedingsmiddelen | + | Het veld van [[Media, reclame, marketing|'''media, marketing en reclame''']] alsmede consumentenorganisaties en dergelijke kunnen we gezamenlijk laten vallen onder de noemer van [[Voorlichting en consumentenbescherming|'''voorlichting over voeding en voedingsmiddelen''']]. |
Vertegenwoordigers van de nieuwe wetenschappelijke en semi-wetenschappelijke [[begrippenlijst#Professie|professies]] behoren ertoe, maar ook georganiseerde vrouwen die zich opwierpen als representanten van consumenten. Door hun bemoeienis veranderden deze mensen en groepen de voedingsmiddelenketen en de relaties tussen de schakels. Zo verhoogden marketing, reclame en voorlichting het kritische bewustzijn en het niveau van eisen bij consumenten. Tegelijkertijd gaven groepen uit het middenveld de maatschappelijke inbedding van nieuwe producten in het assortiment vorm. | Vertegenwoordigers van de nieuwe wetenschappelijke en semi-wetenschappelijke [[begrippenlijst#Professie|professies]] behoren ertoe, maar ook georganiseerde vrouwen die zich opwierpen als representanten van consumenten. Door hun bemoeienis veranderden deze mensen en groepen de voedingsmiddelenketen en de relaties tussen de schakels. Zo verhoogden marketing, reclame en voorlichting het kritische bewustzijn en het niveau van eisen bij consumenten. Tegelijkertijd gaven groepen uit het middenveld de maatschappelijke inbedding van nieuwe producten in het assortiment vorm. | ||